शब्दार्थ -
हे मनुष्या, (नः) आम्हा सर्वांच्या (वयोवयः शयम्) अन्नाच्या कणा-कणात, आयु- जीवनात प्राणा-प्राणात जो विद्यमान आहे, जो (महान्तम्) सर्वव्यापक असल्यामुळे सर्वांहून महान असून जो (गहृरेष्ठाम्) हृदय गुहेत जो अदृश्य रूपाने स्थित आहे. (महान्तम्) गुणांमध्ये सर्वाधिक सून (पूर्विणेष्ठाम्) पूर्वजांद्वारे रचित, भक्ति-गान, भक्ति-काव्य, गीत- भजन आदींमध्ये ज्याचे वर्णन केले आहे, त्याला तू (आ) अध्यात्म- योगाद्वारे प्राप्त कर आणि (उग्रं वचः) (आपल्या दशेविषयी कठोर वा नैराश्यपूर्ण शब्द बोलणे (अपा वधि) दूर ठेव. जसे दुःख वा अभावाच्या दशेत अनेक जण ‘मारा, कापा, तोडा’सारखे वाक्य बोलतात जे हिंसाला उपद्रव माजविणारे आहेत अथवा दुःख रोगादीच्या प्रसंगी ‘हा ! किती त्रास होतोय‘ ‘डोक्यात भयंकर वेदना आहेत’, ‘कसे जगावे अथवा दैन्य व अभावाच्या वेळी ‘हाय, हाय, आम्ही भुकेने मरत आहोत, कोणी विचारीत’, ‘कोणी तरी भाकरीचा तुकडा तरी तोंडात टाका हो,’ ‘पाण्याचा थेंब तरी तोंडात टाका हो’ अशी दीनवाणी उच्चारून उग्र वा नैराश्यपूर्ण वचन बोलू नकोस.।। २।।

भावार्थ - सर्वांचे कर्तव्य आहे की त्यानी महा महिमाशाली जगदीश्वराची उपासना करावी. त्याचा सर्वत्र प्रचार करावा. त्याद्वारे समाजामध्ये होणारा हाहाकार संपवावा आणि समाजात व राष्ट्रात सर्वत्र शांती नांदेल, असे करावे.।। २।।

इस भाष्य को एडिट करें