English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 655
ऋषिः - कश्यपो मारीचः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम -
1
हि꣣न्वानो꣢ हे꣣तृ꣡भि꣢र्हि꣣त꣡ आ वाजं꣢꣯ वा꣣꣬ज्य꣢꣯क्रमीत् । सी꣡द꣢न्तो व꣣नु꣡षो꣢ यथा ॥६५५॥
स्वर सहित पद पाठहि꣣न्वानः꣢ । हे꣣तृ꣡भिः꣢ । हि꣣तः꣢ । आ । वा꣡जम्꣢꣯ । वा꣣जी꣢ । अ꣣क्रमीत् । सी꣡द꣢꣯न्तः । व꣣नु꣡षः꣢ । य꣣था ॥६५५॥
स्वर रहित मन्त्र
हिन्वानो हेतृभिर्हित आ वाजं वाज्यक्रमीत् । सीदन्तो वनुषो यथा ॥६५५॥
स्वर रहित पद पाठ
हिन्वानः । हेतृभिः । हितः । आ । वाजम् । वाजी । अक्रमीत् । सीदन्तः । वनुषः । यथा ॥६५५॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 655
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 2; मन्त्र » 2
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 1; सूक्त » 2; मन्त्र » 2
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 2; मन्त्र » 2
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 1; सूक्त » 2; मन्त्र » 2
Acknowledgment
विषय - आता पुढे हे सांगितले आहे की, हृदयी धारण केलेला सोम परमेश्वर काय करतो? काय फळ देतो?
शब्दार्थ -
(हेदृभि) प्रेरक अशा गुरूजनांकडून (हित:) शिष्याच्या अंत:करणात स्थापित केलेला (हिन्वाना) आणि शिष्याला तृप्त करणारा तसेच अतिशय (राजी) बलवान असा परमात्मरूप सोम (वाजम्) शिष्याच्या अंत:करणात होणाऱ्या देवासुर-मंग्रामानर (चलबिचल, संदेह आदी वृऱ्हींवर) (आ अक्रमांत्) चारही दिशांनी आक्रमण करतो (म्हणजे शिष्याच्या मनातील सर्व संशयांचे निवारण करतो. कशाप्रकारे? की (यथा) जसे (सीदन्त:) युद्धासाठी प्रस्थान करणारे हिंसक योद्धा (शत्रुवर आक्रमण करता) (तसेच गुरुंचा उपदेश शिष्याच्या मनातील सर्व संदेह नष्ट करून टाकतो.।।२।।
विशेष -
या मंत्रात उपमा अलंकार आहे ।।२।।