Loading...

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 86
ऋषिः - वसूयव आत्रेयः देवता - अग्निः छन्दः - अनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1

य꣡द्वाहि꣢꣯ष्ठं꣣ त꣢द꣣ग्न꣡ये꣢ बृ꣣ह꣡द꣢र्च विभावसो । म꣡हि꣢षीव꣣ त्व꣢द्र꣣यि꣢꣫स्त्वद्वाजा꣣ उ꣡दी꣢रते ॥८६॥

स्वर सहित पद पाठ

य꣢त् । वा꣡हि꣢꣯ष्ठम् । तत् । अ꣣ग्न꣡ये꣢ । बृ꣣ह꣢त् । अ꣣र्च । विभावसो । विभा । वसो । म꣡हि꣢꣯षी । इ꣣व । त्व꣢त् । र꣣यिः꣢ । त्वत् । वा꣡जाः꣢꣯ । उत् । ई꣣रते ॥८६॥


स्वर रहित मन्त्र

यद्वाहिष्ठं तदग्नये बृहदर्च विभावसो । महिषीव त्वद्रयिस्त्वद्वाजा उदीरते ॥८६॥


स्वर रहित पद पाठ

यत् । वाहिष्ठम् । तत् । अग्नये । बृहत् । अर्च । विभावसो । विभा । वसो । महिषी । इव । त्वत् । रयिः । त्वत् । वाजाः । उत् । ईरते ॥८६॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 86
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 6
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 9;
Acknowledgment

शब्दार्थ -
(यव्) जे स्तोत्र (वाहिष्ठम्) हृदयगत भक्तिभावाचा अत्यंत वाहक असेल (तव्) तेच स्तोत्र (अग्नये) तेज स्वरूप परमेश्वरासाठी देव वा अर्पणीय असते. त्यामुळे हे (विभावसो) जीवात्मन् तू त्या ईश्वराची (बृहत्) अत्यंत (अर्च) पूजा कर. हे परमात्मन् (त्वत्) तुमच्यापासूनच (महिषी इव) महती भूमीप्रमाणे (रयि) समस्त धनसंपदा उत्पन्न होते आणि (त्वत्) तुमच्यापासूनच (वाजा:) अन्न व बळ (उदीरत) उत्पन्न होतात. ज्याप्रमाणे विशाल पृथ्वी उत्पन्न होते तसेच तुझ्यापासूनच इयि आणि वाज देखील उत्पन्न होतात, हा आशय आहे. ।।६।।

भावार्थ - हे स्त्री-पुरुषहो हे तुमच्यादेखील कल्याणाचे आहे की तुम्ही आपले समग्र आयुष्य दिव्यगुण कर्मवान, ज्योतिष्मान परमेश्वराला समर्पित करून त्याच्या प्रेरणेने कर्तव्य-कर्मांमध्ये मन संलग्न करून या जगात कीर्ती मिळवावी. ।।८।।

इस भाष्य को एडिट करें
Top