शब्दार्थ -
हे (अग्ने) शरीरस्य मन, बुद्धी, इंद्रियें आदी देवांत अग्रणी असणाऱ्या हे आमच्या जीवात्मा, आम्ही (शरीरधारी माणसे) (महे) (राये) भरपूर समृद्धीसाठी म्हणजे सोने, चांदी, विद्या, विवेक आदी घनांच्या अर्जनासाठी आणि ते घन (दानाय) इतरांना वाटण्यासाठी (त्वा) तुला (म्हणजे प्रत्येकाने आपल्या आत्म्याला) (सतिधीमहि) प्रदीप्त वा प्रबुद्ध करीत राहू. हे (वृषन्) बली जीवात्मन्, तू (घावापृथिवी) घूलोक आणि पृथ्वी लोकाची (महे होत्राय) महान होम करण्यासाठी (इडिष्व) स्तुती कर, प्रशंसा कर आणि हे घूलोक व पृथ्वी लोक सर्व जगाच्या कल्याणासाठी सृष्टि संचालनरूप यज्ञात आपले सर्वस्व होम करीत आहेत, अशा रूपात त्यांच्या गुणांचे वर्णन क आणि त्यांच्यापासून प्रेरणा घेऊन स्वतःदेखील परोपकाराकरिता हे जीवात्मन् तू होम करीत जा, असा मंत्राचा भावार्थ आहे. ।। ३।।

भावार्थ - माणसांचे कर्तव्य आहे की त्यांनी आपल्या आत्म्याला प्रबोधित वा जागृत करून दानशील अशा आकाश व भूमीकडून प्रेरणा घेऊन धनार्जन आणि धनदान कार्यात प्रवृत्त रहावे. ।। ३।।

इस भाष्य को एडिट करें