ऋग्वेद - मण्डल 2/ सूक्त 37/ मन्त्र 5
अ॒र्वाञ्च॑म॒द्य य॒य्यं॑ नृ॒वाह॑णं॒ रथं॑ युञ्जाथामि॒ह वां॑ वि॒मोच॑नम्। पृ॒ङ्क्तं ह॒वींषि॒ मधु॒ना हि कं॑ ग॒तमथा॒ सोमं॑ पिबतं वाजिनीवसू॥
स्वर सहित पद पाठअ॒र्वाञ्च॑म् । अ॒द्य । य॒य्य॑म् । नृ॒ऽवाह॑नम् । रथ॑म् । यु॒ञ्जा॒था॒म् । इ॒ह । वा॒म् । वि॒ऽमोच॑नम् । पृ॒ङ्क्तम् । ह॒वींषि । म॒धु॒ना । आ । हि । क॒म् । ग॒तम् । अथ॑ । सोम॑म् । पि॒ब॒त॒म् । वा॒जि॒नी॒व॒सू॒ इति॑ वाजिनीऽवसू ॥
स्वर रहित मन्त्र
अर्वाञ्चमद्य यय्यं नृवाहणं रथं युञ्जाथामिह वां विमोचनम्। पृङ्क्तं हवींषि मधुना हि कं गतमथा सोमं पिबतं वाजिनीवसू॥
स्वर रहित पद पाठअर्वाञ्चम्। अद्य। यय्यम्। नृऽवाहनम्। रथम्। युञ्जाथाम्। इह। वाम्। विऽमोचनम्। पृङ्क्तम्। हवींषि। मधुना। आ। हि। कम्। गतम्। अथ। सोमम्। पिबतम्। वाजिनीवसू इति वाजिनीऽवसू॥
ऋग्वेद - मण्डल » 2; सूक्त » 37; मन्त्र » 5
अष्टक » 2; अध्याय » 8; वर्ग » 1; मन्त्र » 5
अष्टक » 2; अध्याय » 8; वर्ग » 1; मन्त्र » 5
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - In the praise of donor.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - Yoke today O great artists! you are expert in accelerating movements of your swift going car, carrying many a man to distant places and sitting down before us. Start it. Adjust and set all requisite articles, which deserve taking and giving with sweetness and go to desirable places. Drink the Soma (juice of the nourishing herbs) and unyoke the car when your work is over.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those students and teachers of the science or technology who manufacture various vehicles by the combination of fire, water, wood and other articles and take them to distant places for business, accumulate wealth and enjoy happiness.
Foot Notes - (वजिनीवसू ) यो वाजिनी वेगवती क्रिया वासयतः तौ। at Those artists who are experts in accelerating movement and activity. The word वाज is used for वेग Speed, वाजिनीवति therefore means वेगवत-क्रिया = An accelerating movement. (यय्यम्) यर्यि यातारम् । अत्र आदु गमहनेतिः किः प्रत्ययः । अमि पूर्व इत्यत्र वाच्छन्दसीत्यनुवर्तनात् पूर्व सवर्णामावपक्षेयणादेश: (हवींषि ) दातुम् आदातुं योग्यानि वस्तूनि। = The articles worth taking and giving.
इस भाष्य को एडिट करें