English
ऋग्वेद - मण्डल 3/ सूक्त 1/ मन्त्र 23
ऋषिः - गाथिनो विश्वामित्रः
देवता - अग्निः
छन्दः - स्वराट्पङ्क्ति
स्वरः - पञ्चमः
इळा॑मग्ने पुरु॒दंसं॑ स॒निं गोः श॑श्वत्त॒मं हव॑मानाय साध। स्यान्नः॑ सू॒नुस्तन॑यो वि॒जावाग्ने॒ सा ते॑ सुम॒तिर्भू॑त्व॒स्मे॥
स्वर सहित पद पाठइळा॑म् । अ॒ग्ने॒ । पु॒रु॒ऽदंस॑म् । स॒निम् । गोः । श॒श्व॒त्ऽत॒मम् । हव॑मानाय । सा॒ध॒ । स्यात् । नः॒ । सू॒नुः । तन॑यः । वि॒जाऽवा॑ । अ॒ग्ने॒ । सा । ते॒ । सु॒ऽम॒तिः । भू॒तु॒ । अ॒स्मे इति॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
इळामग्ने पुरुदंसं सनिं गोः शश्वत्तमं हवमानाय साध। स्यान्नः सूनुस्तनयो विजावाग्ने सा ते सुमतिर्भूत्वस्मे॥
स्वर रहित पद पाठइळाम्। अग्ने। पुरुऽदंसम्। सनिम्। गोः। शश्वत्ऽतमम्। हवमानाय। साध। स्यात्। नः। सूनुः। तनयः। विजाऽवा। अग्ने। सा। ते। सुऽमतिः। भूतु। अस्मे इति॥
ऋग्वेद - मण्डल » 3; सूक्त » 1; मन्त्र » 23
अष्टक » 2; अध्याय » 8; वर्ग » 16; मन्त्र » 8
अष्टक » 2; अध्याय » 8; वर्ग » 16; मन्त्र » 8
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - Importance of wisdom and intelligence is further emphasized.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - Grant O enlightened leader! your mercy to the person who desires to obtain the joy of knowing the correct perpetual meaning of the words and their relation with the meaning. The speech obviously leads to various noble acts and when it is properly divided. May your gracious will be ever upon us, so that we may be happy with wise and illustrious children.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - It is the duty of the enlightened persons to make all boys and girls highly learned, so that all may become noble and wise as a result of good education.
Foot Notes - (इड़ाम् ) स्तुत्यां वाचम् । इड़ा इति वाङ्नाम (N, G. 1, 11) = Speech in appreciation. (गो:) वाचः = Of the speech. (शश्वत्तमम् ) अनादिभूतं शब्दार्थसम्बन्धम् = Correct and eternal relation between words and their meanings. (तनय:) विस्तीर्णबुद्धिः। = Vast intelligent or wise.
इस भाष्य को एडिट करें