Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 3 के सूक्त 14 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 3/ सूक्त 14/ मन्त्र 1
    ऋषिः - ऋषभो वैश्वामित्रः देवता - अग्निः छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    आ होता॑ म॒न्द्रो वि॒दथा॑न्यस्थात्स॒त्यो यज्वा॑ क॒वित॑मः॒ स वे॒धाः। वि॒द्युद्र॑थः॒ सह॑सस्पु॒त्रो अ॒ग्निः शो॒चिष्के॑शः पृथि॒व्यां पाजो॑ अश्रेत्॥

    स्वर सहित पद पाठ

    आ । होता॑ । म॒न्द्रः । व॒दथा॑नि । अ॒स्था॒त् । स॒त्यः । यज्वा॑ । क॒विऽत॑मः । सः । वे॒धाः । वि॒द्युत्ऽर॑थः । सह॑सः । पु॒त्रः । अ॒ग्निः । शो॒चिःऽके॑शः । पृ॒थि॒व्याम् । पाजः॑ । अ॒श्रे॒त् ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    आ होता मन्द्रो विदथान्यस्थात्सत्यो यज्वा कवितमः स वेधाः। विद्युद्रथः सहसस्पुत्रो अग्निः शोचिष्केशः पृथिव्यां पाजो अश्रेत्॥

    स्वर रहित पद पाठ

    आ। होता। मन्द्रः। विदथानि। अस्थात्। सत्यः। यज्वा। कविऽतमः। सः। वेधाः। विद्युत्ऽरथः। सहसः। पुत्रः। अग्निः। शोचिःऽकेशः। पृथिव्याम्। पाजः। अश्रेत्॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 3; सूक्त » 14; मन्त्र » 1
    अष्टक » 3; अध्याय » 1; वर्ग » 14; मन्त्र » 1

    Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! the learned leader is desirable and exhilarator, true, unifier, giver of all knowledge, the most enlightened, and wise. He stands for the propagation of true knowledge. The Agni which is the mover of the tram run by power, is the product of mighty wind and possesses many hairs in the form of flames. It manifests its power on the earth. With the help of this Agni (in the form of the fire and electricity), you could acquire the knowledge of art and industry.

    Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
    N/A

    Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those persons who have acquired the knowledge of the composition of various objects and have manufactured with dexterity various machines, they accomplish the vehicles driven by electricity and joy much happiness.

    Foot Notes - (मन्द्रः) कमनियो हर्षयिता। = Desirable and exhilarator-giver of great joy. (पाज:) बलम्। = Strength. (वेधा:) मेधावी । वैधा इति मेधाविनाम (N. G. 3, 15 ) = (विद्युद्रथः) विद्युता चलितो रथः। = Car train or tram etc. driven by electricity. विद्युद्रथ: is a significant word clearly denoting a car; train or tram, operated by electricity/power. But Prof. Wilson has translated it as "whose Chariot is the lightning", and Griffith as "whose car is lightning". Rishi Dayananda Sarasvati's translation is simple, straight-forward and correct. The epithet used for Agni in the mantra is कवितम्:. Both Prof. Wilson and Griffith have translated it as "The most wise person."

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top