ऋग्वेद - मण्डल 4/ सूक्त 7/ मन्त्र 1
अ॒यमि॒ह प्र॑थ॒मो धा॑यि धा॒तृभि॒र्होता॒ यजि॑ष्ठो अध्व॒रेष्वीड्यः॑। यमप्न॑वानो॒ भृग॑वो विरुरु॒चुर्वने॑षु चि॒त्रं वि॒भ्वं॑ वि॒शेवि॑शे ॥१॥
स्वर सहित पद पाठअ॒यम् । इ॒ह । प्र॒थ॒मः । धा॒यि॒ । धा॒तृऽभिः॑ । होता॑ । यजि॑ष्ठः । अ॒ध्व॒रेषु॑ । ईड्यः॑ । यम् । अप्न॑वानः । भृग॑वः । वि॒ऽरु॒रु॒चुः । वने॑षु । चि॒त्रम् । वि॒ऽभ्व॑म् । वि॒शेऽवि॑शे ॥
स्वर रहित मन्त्र
अयमिह प्रथमो धायि धातृभिर्होता यजिष्ठो अध्वरेष्वीड्यः। यमप्नवानो भृगवो विरुरुचुर्वनेषु चित्रं विभ्वं विशेविशे ॥१॥
स्वर रहित पद पाठअयम्। इह। प्रथमः। धायि। धातृऽभिः। होता। यजिष्ठः। अध्वरेषु। ईड्यः। यम्। अप्नवानः। भृगवः। विऽरुरुचुः। वनेषु। चित्रम्। विऽभ्वम्। विशेऽविशे॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 4; सूक्त » 7; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 5; वर्ग » 6; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 5; वर्ग » 6; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The Agni Omnipresent God is mentioned.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! you should mediate upon that God alone, Who is the first and the foremost liberal donor, unifier and Prana, He is worthy in all non-violent and inviolable Yajnas (sacrifice) is held steadfast within the hearts by the upholders of noble virtues and rules of restraint etc. Men of mature wisdom blessed with their children and grandchildren, living in the forests shine for the welfare of all people, by meditating upon that Omnipresent and wonderful God.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O men ! in this world, it is God, Whom you should know and meditate upon. It is by adoring Him, that you will attain mundane and spiritual real hippiness. You must regard that God alone as Adorable.
Foot Notes - (अप्नवान:) पुत्रपौत्रादियुक्ताः । अप्नइति अपत्यनाम (NG 2,2) = Blessed with children and grandchildren. (भृगव:) परिपक्वविज्ञानाः । भुज्जति तपसा शरीरमिति भृगुः ऋषिः प्रतापी वा । = Endowed with nature wisdom. (अध्वरेषु) अहिंसनीयेषु यज्ञेषु । अध्वर इति यज्ञनाम ध्वरति हिंसा कर्मा तत्प्रतिषेध: ( NKT 1, 7 ) = In the non-violent sacrificial acts.
इस भाष्य को एडिट करें