ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 62/ मन्त्र 6
ऋषिः - श्रुतिविदात्रेयः
देवता - मित्रावरुणौ
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
अक्र॑विहस्ता सु॒कृते॑ पर॒स्पा यं त्रासा॑थे वरु॒णेळा॑स्व॒न्तः। राजा॑ना क्ष॒त्रमहृ॑णीयमाना स॒हस्र॑स्थूणं बिभृथः स॒ह द्वौ ॥६॥
स्वर सहित पद पाठअक्र॑विऽहस्ता । सु॒ऽकृते॑ । प॒रः॒ऽपा । यम् । त्रासा॑थे । व॒रु॒णा॒ । इला॑सु । अ॒न्तरिति॑ । राजा॑ना । क्ष॒त्रम् । अहृ॑णीयमाना । स॒हस्र॑ऽस्थूणम् । बि॒भृ॒थः॒ । स॒ह । द्वौ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अक्रविहस्ता सुकृते परस्पा यं त्रासाथे वरुणेळास्वन्तः। राजाना क्षत्रमहृणीयमाना सहस्रस्थूणं बिभृथः सह द्वौ ॥६॥
स्वर रहित पद पाठअक्रविऽहस्ता। सुऽकृते। परःऽपा। यम्। त्रासाथे इति। वरुणा। इळासु। अन्तरिति अन्तः। राजाना। क्षत्रम्। अहृणीयमाना। सहस्रऽस्थूणम्। बिभृथः। सह। द्वौ ॥६॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 62; मन्त्र » 6
अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 31; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 31; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - More about the Mitravarunau is said.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O very good President of the council of ministers and Commander-in-Chief of the army, king and minister your hands are free from undue violence or generous like the air and the sun, protector of others, shining on account of your virtues, free from anger, preserve the kingdom or the wealth on earth. Doing always noble deeds you terrify the wicked and protect the world containing thousands of pillars or the charming vehicles.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O king and ministers, you should become glorious by being righteous and protecting the kingdom with thousands of departments. You should punish the wicked and honour good persons,
Foot Notes - (अक्रविहस्ता) अहिन्साहस्तौ दानशील हस्तौ। = Whose hands are free from undue violence or generous in giving charity. (अहृणीयमाना ) क्रोधरहिताचरणौ सन्तो । हृणीयते ऋध्यपतिकर्मा (NG 2, 12) = Of conduct free from anger. (सहस्त्रस्थूयूणम्) सहस्त्रम् (असंख्या वा स्थूणा यस्मिंस्तज्जगत्, राज्यं यानं वा । = The world containing thousand of pillars are the State or the charming vehicles.
इस भाष्य को एडिट करें