Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 5 के सूक्त 62 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 62/ मन्त्र 7
    ऋषिः - श्रुतिविदात्रेयः देवता - मित्रावरुणौ छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    हिर॑ण्यनिर्णि॒गयो॑ अस्य॒ स्थूणा॒ वि भ्रा॑जते दि॒व्य१॒॑श्वाज॑नीव। भ॒द्रे क्षेत्रे॒ निमि॑ता॒ तिल्वि॑ले वा स॒नेम॒ मध्वो॒ अधि॑गर्त्यस्य ॥७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    हिर॑ण्यऽनिर्निक् । अयः॑ । अ॒स्य॒ । स्थूणा॑ । वि । भ्रा॒ज॒ते॒ । दि॒वि । अ॒श्वाज॑नीऽइव । भ॒द्रे । क्षेत्रे॑ । निऽमि॑ता । तल्वि॑ले । वा॒ । स॒नेम॑ । मध्वः॑ । अधि॑ऽगर्त्यस्य ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    हिरण्यनिर्णिगयो अस्य स्थूणा वि भ्राजते दिव्य१श्वाजनीव। भद्रे क्षेत्रे निमिता तिल्विले वा सनेम मध्वो अधिगर्त्यस्य ॥७॥

    स्वर रहित पद पाठ

    हिरण्यऽनिर्निक्। अयः। अस्य। स्थूणा। वि। भ्राजते। दिवि। अश्वाजनीऽइव। भद्रे। क्षेत्रे। निऽमिता। तिल्विले। वा। सनेम। मध्वः। अधिऽगर्त्यस्य ॥७॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 62; मन्त्र » 7
    अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 31; मन्त्र » 2

    Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - Let us honour that man who purifies and upholds the gold of the earth and the splendour of the fire and who is active, ever moving forward in this world, who shines therefore in the light of knowledge and in meritorious and benevolent work, full of love. Let us also respect that good policy which is firm like a pillar and resplendent like the lightning or electricity well-regulated or measured out. Let us share that in the sweetness of our home.

    Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
    N/A

    Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those men are true politicians who are established in the divine conduct, who having acquired the knowledge of electricity and other sciences are just in the discharge of their domestic duties and are blessed by sharing their wealth and happiness with others.

    Foot Notes - हिरण्यनिर्णिक् ) याः पृथिव्या हिरण्यं मग्नेस्तेजश्च नितरां नेनेति । = He who purifies and upholds the gold of the earth and splendour of the fire. (अय) योऽयते गच्छति स: । अय-गतौ ( म्वा० ) = He who goes, ever moves forward, active. (क्षेत्रे ) क्षियन्ति निवसन्ति यस्मिन्पुण्ये कम्मंणि तद् । क्षि-निवासगत्योः । अत्र निवासार्थे गर्त इति गुहनाम (NG 3, 4) = The meritorious work in which a man dwells or takes delight. (अधिगतंस्य ) अधिकसुन्दरे गत-गृहे भवस्य । = Belonging to a beautiful home. (तिल्विले) स्नेहस्थाने । तिल-स्नेहने (चुरा० ) = Full of love.

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top