English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 1/ सूक्त 8/ मन्त्र 1
सूक्त - चातनः
देवता - बृहस्पतिः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - यातुधाननाशन सूक्त
इ॒दं ह॒विर्या॑तु॒धाना॑न्न॒दी फेन॑मि॒वा व॑हत्। य इ॒दं स्त्री पुमा॒नक॑रि॒ह स स्तु॑वतां॒ जनः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठइ॒दम् । ह॒वि: । या॒ऽतुधाना॑न् । न॒दी । फेन॑म्ऽइव । आ । व॒ह॒त् ।य: । इ॒दम् । स्त्री । पुमा॑न् । अक॑: । इ॒ह । स: । स्तु॒व॒ता॒म् । जन॑: ॥
स्वर रहित मन्त्र
इदं हविर्यातुधानान्नदी फेनमिवा वहत्। य इदं स्त्री पुमानकरिह स स्तुवतां जनः ॥
स्वर रहित पद पाठइदम् । हवि: । याऽतुधानान् । नदी । फेनम्ऽइव । आ । वहत् ।य: । इदम् । स्त्री । पुमान् । अक: । इह । स: । स्तुवताम् । जन: ॥
अथर्ववेद - काण्ड » 1; सूक्त » 8; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - (সেনাপতিলক্ষণানি) সেনাপতির লক্ষণ
भाषार्थ -
(ইদম্) এই (হবিঃ) [আমাদের] ভক্তি (যাতুধানান্) রাক্ষসদের (আবহৎ) নিয়ে আসবে/আসুক, (ইব) যেভাবে (নদী) নদী (ফেনম্) ফেনা নিয়ে আসে। (যঃ) যে (পুমান্) মনুষ্য অথবা (স্ত্রী) স্ত্রী (ইদম্) এই [পাপকর্ম] (অকঃ) করেছে (সঃ জনঃ) সেই পুরুষ (স্তুবতাম্) [তোমার] স্তুতি করে ॥১॥
भावार्थ - প্রজার ডাক/আহ্বান শুনে যখন রাজা দুষ্টদের বন্দি করে, অপরাধী স্ত্রী ও পুরুষ নিজ-নিজ অপরাধ স্বীকার করে নেয় এবং সেই প্রতাপশালী রাজার স্তুতি করে ॥১॥ (স্ত্রী) শব্দের অর্থ সংগ্রহকারী বা স্তুতিযোগ্য এবং [পুমান্] এর অর্থ রক্ষক বা পুরুষার্থী।
इस भाष्य को एडिट करें