English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 16/ मन्त्र 1
सूक्त - ब्रह्मा
देवता - प्राणः, अपानः, आयुः
छन्दः - एदपदासुरीत्रिष्टुप्
सूक्तम् - सुरक्षा सूक्त
प्राणा॑पानौ मृ॒त्योर्मा॑ पातं॒ स्वाहा॑ ॥
स्वर सहित पद पाठप्राणा॑पानौ । मृ॒त्यो: । मा॒ । पा॒त॒म् । स्वाहा॑॥१६.१॥
स्वर रहित मन्त्र
प्राणापानौ मृत्योर्मा पातं स्वाहा ॥
स्वर रहित पद पाठप्राणापानौ । मृत्यो: । मा । पातम् । स्वाहा॥१६.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 16; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - আত্মরক্ষায়া উপদেশঃ
भाषार्थ -
(প্রাণাপানৌ) হে প্রাণ ও অপান ! তোমরা (মৃত্যোঃ) মৃত্যু থেকে (মা) আমাকে (পাতম্) রক্ষা করো, (স্বাহা) এই সুন্দর বাণী [আশীর্বাদ] হোক ॥১॥
भावार्थ - মনুষ্য, ব্রহ্মচর্য, ব্যায়াম, প্রাণায়াম, পথ্য ভোজন আদি দ্বারা প্রাণ অর্থাৎ ভেতরে গমনকারী শ্বাস ও অপান, অর্থাৎ বাইরে আগত শ্বাসের সুস্থতা স্থাপিত করুক এবং বলবান্ হয়ে চিরঞ্জীব হোক॥১॥
इस भाष्य को एडिट करें