English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 34/ मन्त्र 1
य ईशे॑ पशु॒पतिः॑ पशू॒नां चतु॑ष्पदामु॒त यो द्वि॒पदा॑म्। निष्क्री॑तः॒ स य॒ज्ञियं॑ भा॒गमे॑तु रा॒यस्पोषा॒ यज॑मानं सचन्ताम् ॥
स्वर सहित पद पाठय: । ईशे॑ । प॒शु॒ऽपति॑:। प॒शू॒नाम् । चतु॑:ऽपदाम् । उ॒त । य: । द्वि॒ऽपदा॑म् । नि:ऽक्री॑त: । स: । य॒ज्ञिय॑म् । भा॒गम् । ए॒तु॒ । रा॒य: । पोषा॑: । यज॑मानम् । स॒च॒न्ता॒म् ॥३४.१॥
स्वर रहित मन्त्र
य ईशे पशुपतिः पशूनां चतुष्पदामुत यो द्विपदाम्। निष्क्रीतः स यज्ञियं भागमेतु रायस्पोषा यजमानं सचन्ताम् ॥
स्वर रहित पद पाठय: । ईशे । पशुऽपति:। पशूनाम् । चतु:ऽपदाम् । उत । य: । द्विऽपदाम् । नि:ऽक्रीत: । स: । यज्ञियम् । भागम् । एतु । राय: । पोषा: । यजमानम् । सचन्ताम् ॥३४.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 34; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - বন্ধাৎ মোক্ষায়োপদেশঃ
भाषार्थ -
(যঃ) যিনি (পশুপতিঃ) পশুদের [জীবদের] স্বামী পরমেশ্বর (চতুষ্পদাম্) চতুষ্পদ, (উত) ও (যঃ) যে (দ্বিপদাম্) দ্বিপদী (পশূনাম্) জীবদের (ঈশে=ইষ্টে) রাজা। (সঃ) সেই পরমেশ্বর (নিষ্ক্রীতঃ) অনুকূল হয়ে (যজ্ঞিয়ম্) আমাদের পূজাযোগ্য (ভাগম্) ভজন বা অংশকে (এতু) প্রাপ্ত হোক। (রায়ঃ) ধন-সম্পদের (পোষাঃ) বৃদ্ধি (যজমানম্) পূজনীয় কর্মকর্তাকে (সচন্তাম্) সীঞ্চিত করতে থাকুক ॥১॥
भावार्थ - পরমেশ্বর সকল মনুষ্যাদি দ্বিপদ ও গৌ আদি চতুষ্পদ এবং সকল সংসারের স্বামী, তিনি মনুষ্যদের ধর্মানুকূল চলার ক্ষেত্রে তাঁদের (নিষ্ক্রীতঃ) ইচ্ছাবর্তী হয়ে তাঁদের সকল প্রকারের আনন্দ প্রদান করেন॥১॥
इस भाष्य को एडिट करें