English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 109/ मन्त्र 1
स्वा॒दोरि॒त्था वि॑षू॒वतो॒ मध्वः॑ पिबन्ति गौ॒र्य:। या इन्द्रे॑ण स॒याव॑री॒र्वृष्णा॒ मद॑न्ति शो॒भसे॒ वस्वी॒रनु॑ स्व॒राज्य॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठस्वा॒दो: । इ॒त्था । वि॒षु॒ऽवत॑: । मध्व॑: । पि॒ब॒न्ति॒ । गौ॒र्य: ॥ या: । इन्द्रे॑ण । स॒ऽयाव॑री: । वृष्णा॑ । मद॑न्ति । शो॒भसे॑ । वस्वी॑: । अनु॑ । स्व॒ऽराज्य॑म् ॥१०९.१॥
स्वर रहित मन्त्र
स्वादोरित्था विषूवतो मध्वः पिबन्ति गौर्य:। या इन्द्रेण सयावरीर्वृष्णा मदन्ति शोभसे वस्वीरनु स्वराज्यम् ॥
स्वर रहित पद पाठस्वादो: । इत्था । विषुऽवत: । मध्व: । पिबन्ति । गौर्य: ॥ या: । इन्द्रेण । सऽयावरी: । वृष्णा । मदन्ति । शोभसे । वस्वी: । अनु । स्वऽराज्यम् ॥१०९.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 109; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - সভাপতিসভ্যজনলক্ষণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইত্থা) এইভাবে (স্বাদোঃ) সুস্বাদু (বিষুবতঃ) বহু বিস্তৃত/ব্যাপ্তিযুক্ত (মধ্বঃ) জ্ঞানের (গৌর্যঃ) উদ্যোগী প্রজাগণ (পিবন্তি) পান করে, (যাঃ) যে [প্রজাগণ] (বৃষ্ণা) বলবান (ইন্দ্রেণ) ইন্দ্রের [মহা ঐশ্বর্যবান সভাপতির] সাথে (সয়াবরীঃ) মিলেমিশে আচরণকারী, (বস্বীঃ) বসবাসকারী [প্রজাগণ] (স্বরাজ্যম্ অনু) স্বরাজ্যের [নিজেদের রাজ্যের] অনুলক্ষ্যে (শোভসে) শোভা প্রাপ্তির জন্য (মদন্তি) প্রসন্ন হয় ॥১॥
भावार्थ - যে রাজ্যে সভাপতি এবং সভাসদ লোক পরস্পরের সঙ্গে মিলেমিশে উত্তম জ্ঞানের সহিত প্রজার উপকারে প্রচেষ্টা করে, সেখানে আনন্দ/সুখ বৃদ্ধি পায়॥১॥ এই তৃচ ঋগ্বেদে আছে-১।৮৪।১০-১২, সামবেদ-উ০ ৩।২। তৃচ ১; ম০ ১ সাম-পূ০ ।৩।১ ॥
इस भाष्य को एडिट करें