English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 1
यो जा॒त ए॒व प्र॑थ॒मो मन॑स्वान्दे॒वो दे॒वान्क्रतु॑ना प॒र्यभू॑षत्। यस्य॒ शुष्मा॒द्रोद॑सी॒ अभ्य॑सेतां नृ॒म्णस्य॑ म॒ह्ना स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठय:। जा॒त: । ए॒व । प्र॒थ॒म: । मन॑स्वान् । दे॒व: । दे॒वान् । क्रतु॑ना । प॒रि॒ऽअभू॑षत् ॥ यस्य॑ । शुष्मा॑त् । रोद॑सी॒ इति॑ । अभ्य॑सेताम् । नृ॒म्णस्य॑ । म॒ह्ना । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३४.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यो जात एव प्रथमो मनस्वान्देवो देवान्क्रतुना पर्यभूषत्। यस्य शुष्माद्रोदसी अभ्यसेतां नृम्णस्य मह्ना स जनास इन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठय:। जात: । एव । प्रथम: । मनस्वान् । देव: । देवान् । क्रतुना । परिऽअभूषत् ॥ यस्य । शुष्मात् । रोदसी इति । अभ्यसेताम् । नृम्णस्य । मह्ना । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३४.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(জাতঃ এব) প্রকট হয়েই (যঃ) যে (প্রথমঃ) প্রথম (মনস্বান্) মননশীল (দেবঃ) প্রকাশমান [পরমেশ্বর] (কেতুনা) নিজের বুদ্ধিতে (দেবান্) চলনশীল/গতিশীল [পৃথিব্যাদি লোকসমূহ] (পর্যভূষৎ) সকল দিক থেকে ভূষিত করেছেন। (যস্য) যাঁর (শুষ্মাৎ) বল দ্বারা (নৃম্ণস্য) মনুষ্যদের নত করার সামর্থ্যের (মহ্না) মহিমার কারনে (রোদসী) উভয় আকাশ ও ভূমি (অভ্যসেতাম্) ভয় প্রাপ্ত/ভীত হয়েছে, (জনাসঃ) হে মনুষ্যগণ ! (সঃ) তিনি (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যবান পরমেশ্বর] ॥১॥
भावार्थ - যে অনাদি পুরুষ নিজের অনন্ত জ্ঞান ও সামর্থ্য দ্বারা পৃথিব্যাদি লোকসমূহ রচনা করে নিয়মের মধ্যে রেখেছেন, সেই পরমেশ্বরের গুণ বিচার করে মনুষ্য নিজের সামর্থ্য বৃদ্ধি করবে/করুক॥১॥ এই সূক্ত মন্ত্র ১২, ১৬, ১৭ ছাড়া ঋগ্বেদে আছে-২।১২।১-১।
इस भाष्य को एडिट करें