English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 11
यः श्म्ब॑रं॒ पर्व॑तेषु क्षि॒यन्तं॑ चत्वारिं॒श्यां श॒रद्य॒न्ववि॑न्दत्। ओ॑जा॒यमा॑नं॒ यो अहिं॑ ज॒घान॒ दानुं॒ शया॑नं॒ स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठय: । शम्ब॑रम् । पर्व॑तेषु । क्षि॒यन्त॑म् । च॒त्वा॒रिं॒श्याम् । श॒रदि॑ । अ॒नु॒ऽअवि॑न्दत् ॥ ओ॒जा॒यमा॑नम् । य: । अहि॑म् । ज॒घान॑ । दानु॑म् । शया॑नम् । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३४.११॥
स्वर रहित मन्त्र
यः श्म्बरं पर्वतेषु क्षियन्तं चत्वारिंश्यां शरद्यन्वविन्दत्। ओजायमानं यो अहिं जघान दानुं शयानं स जनास इन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठय: । शम्बरम् । पर्वतेषु । क्षियन्तम् । चत्वारिंश्याम् । शरदि । अनुऽअविन्दत् ॥ ओजायमानम् । य: । अहिम् । जघान । दानुम् । शयानम् । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३४.११॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 11
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরগুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যঃ) যিনি (পর্বতেষু) মেঘমধ্যে (ক্ষিয়ন্তম্) থাকা (শম্বরম্) গতিশীল জলকে (চত্বারিংশ্যাম্) ভিক্ষানাশকারী (শরদি) বর্ষে (অন্ববিন্দৎ) নিরন্তর প্রদান/প্রেরণ করেছেন। (যঃ) যিনি (ওজায়মানম্) অত্যন্ত বলযুক্ত/শক্তিসম্পন্ন, (দানুম্) ছেদনকারী, (শয়ানম্) শায়িত (অহিম্) সকল দিক হতে নাশকারী [বিঘ্ন] কে (জঘান) নষ্ট করেছেন, (জনাসঃ) হে মনুষ্যগণ! (সঃ) তিনি (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যবান পরমেশ্বর] ॥১১॥
भावार्थ - যে পরমাত্মা খরার সময় মেঘ বর্ষণ করে অন্ন উৎপন্ন করেন এবং ক্লেশ নাশ করে শারীরিক ও আত্মিক সুখ আনয়ন করেন, তাঁরই উপাসনা করো ॥১১॥ [সূচনা−মন্ত্র ১২, ১৬, ১৭ ঋগ্বেদ আদি অন্য বেদে নেই এবং পদপাঠ গভর্নমেন্ট বুকডিপো বোম্বাই-এর পুস্তকেও নেই। আমি স্বামী বিশ্বেশ্বরানন্দ নিত্যানন্দ কৃত পদসূচী থেকে সংগ্রহ করে স্বরসমূহকে যথাসম্ভব শোধিত করে এখানে নিয়েছি, বুদ্ধিমানগণ বিচার করবেন]
इस भाष्य को एडिट करें