Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 83

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 83/ मन्त्र 1
    सूक्त - शंयुः देवता - इन्द्रः छन्दः - प्रगाथः सूक्तम् - सूक्त-८३

    इन्द्र॑ त्रि॒धातु॑ शर॒णं त्रि॒वरू॑थं स्वस्ति॒मत्। छ॒र्दिर्य॑च्छ म॒घव॑द्भ्यश्च॒ मह्यं॑ च या॒वया॑ दि॒द्युमे॑भ्यः ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्र॑ । त्रि॒ऽधातु॑ । श॒र॒णम् । त्रि॒ऽवरू॑थम् । स्व॒स्ति॒ऽमत् ॥ छ॒र्दि: । य॒च्छ॒ । म॒घव॑त्ऽभ्य: । च॒ । मह्य॑म् । च॒ । य॒वय॑ । दि॒द्युम् । ए॒भ्य॒: ॥८३.१॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्र त्रिधातु शरणं त्रिवरूथं स्वस्तिमत्। छर्दिर्यच्छ मघवद्भ्यश्च मह्यं च यावया दिद्युमेभ्यः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्र । त्रिऽधातु । शरणम् । त्रिऽवरूथम् । स्वस्तिऽमत् ॥ छर्दि: । यच्छ । मघवत्ऽभ्य: । च । मह्यम् । च । यवय । दिद्युम् । एभ्य: ॥८३.१॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 83; मन्त्र » 1

    भाषार्थ -
    (ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [বিশাল ঐশ্বর্যযুক্ত রাজন্] (ত্রিধাতু) ত্রিধাতু [সোনা, রূপা, লোহা] যুক্ত, (ত্রিবরূথম্) তিনের [শীত, গ্রীষ্ম এবং বর্ষা ঋতুতে] উত্তম, (শরণম্) শরণ [আশ্রয়] নেওয়ার যোগ্য এবং (স্বস্তিমৎ) বহু সুখকর (ছর্দিঃ) নিবাস (মঘবদ্ভ্যঃ) ধনবানদের (চ)(মহ্যম্) আমাকে [অর্থাৎ প্রত্যেককে] (যচ্ছ) প্রদান করুন, (চ) এবং (এভ্যঃ) এই সকলের জন্য (দিদ্যুম্) প্রকাশ (যবয়) সংযুক্ত করুন ॥১॥

    भावार्थ - রাজার কর্তব্য হল, মনুষ্যগণের নিবাসস্থান ও সভাস্থান আদি এমন উত্তমরূপে নির্মাণ করা যেখানে সকলে একত্রে মিলিত হতে পারে এবং প্রত্যেকের আবশ্যক পদার্থ সুরক্ষিত থাকে ও সর্বদা সকল ঋতুতে সুখ প্রাপ্ত হয় এবং মনুষ্য স্বাস্থ্য লাভ করে ধন-সম্পদ বৃদ্ধি করে ॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদে রয়েছে -৬।৪৬।৯, ১০। মন্ত্র ১ সামবেদ-পূ০ ৩।৮।৪ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top