English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 88/ मन्त्र 1
यस्त॒स्तम्भ॒ सह॑सा॒ वि ज्मो अन्ता॒न्बृह॒स्पति॑स्त्रिषध॒स्थो रवे॑ण। तं प्र॒त्नास॒ ऋष॑यो॒ दीध्या॑नाः पु॒रो विप्रा॑ दधिरे म॒न्द्रजि॑ह्वम् ॥
स्वर सहित पद पाठय: । त॒स्तम्भ॑ । सह॑सा । वि । ज्म: । अन्ता॑न् । बृह॒स्पति॑: । त्रि॒ऽस॒ध॒स्थ: । रवे॑ण ॥ तम् । प्र॒त्नास॑: । ऋष॑य: । दीध्या॑ना: । पु॒र: । विप्रा॑ । द॒धि॒रे॒ । म॒न्द्रऽजि॑ह्वम् ॥८८.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यस्तस्तम्भ सहसा वि ज्मो अन्तान्बृहस्पतिस्त्रिषधस्थो रवेण। तं प्रत्नास ऋषयो दीध्यानाः पुरो विप्रा दधिरे मन्द्रजिह्वम् ॥
स्वर रहित पद पाठय: । तस्तम्भ । सहसा । वि । ज्म: । अन्तान् । बृहस्पति: । त्रिऽसधस्थ: । रवेण ॥ तम् । प्रत्नास: । ऋषय: । दीध्याना: । पुर: । विप्रा । दधिरे । मन्द्रऽजिह्वम् ॥८८.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 88; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - বিদ্বৎকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যঃ) যে (ত্রিষধস্থঃ) ত্রিষধস্থ [কর্ম, উপাসনা, জ্ঞান] সহ স্থিত (বৃহস্পতিঃ) বৃহস্পতি [মহান বেদবিদ্যার রক্ষক পুরুষ] (সহসা) নিজ বল এবং (রবেণ) উপদেশ দ্বারা (জ্মঃ) পৃথিবীর (অন্তান্) অন্ত [দিকসমূহ] পর্যন্ত (বি) বিবিধ প্রকারে (তস্তম্ভ) দৃঢ় করেছেন, (তম্) সেই প্রসিদ্ধ (মন্দ্রজিহ্বম্) আনন্দ প্রদায়ী জিহ্বাযুক্ত বিদ্বানকে (প্রত্নাসঃ) প্রাচীন, (দীধ্যানাঃ) প্রকাশমান [তেজস্বী], (বিপ্রাঃ) বুদ্ধিমান্ (ঋষয়ঃ) ঋষিগণ [বেদার্থ জ্ঞাতাগণ] (পুরঃ) সম্মুখে (দধিরে) ধারণ করেছেন ॥১॥
भावार्थ - যে মনুষ্য কর্ম, উপাসনা ও জ্ঞানে তৎপর হয়ে সম্পূর্ণ পৃথিবীকে আনন্দ প্রদান করে, ঋষিগণ সেই সত্যবাদীকে মূখ্যস্থান, মূখ্য পদ প্রদান করেন ॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদে -৪।৫০।১-৬ ॥ আছে।
इस भाष्य को एडिट करें