अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 10/ मन्त्र 6
सूक्त - अथर्वा
देवता - जातवेदाः, पशुसमूहः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - रायस्पोषप्राप्ति सूक्त
इडा॑यास्प॒दं घृ॒तव॑त्सरीसृ॒पं जात॑वेदः॒ प्रति॑ ह॒व्या गृ॑भाय। ये ग्रा॒म्याः प॒शवो॑ वि॒श्वरू॑पा॒स्तेषां॑ सप्ता॒नां मयि॒ रन्ति॑रस्तु ॥
स्वर सहित पद पाठइडा॑या: । प॒दम् । घृतऽव॑त् । स॒री॒सृ॒पम् । जात॑ऽवेद: । प्रति॑ । ह॒व्या । गृ॒भा॒य॒ । ये । ग्रा॒म्या: । प॒शव॑: । वि॒श्वऽरू॑पा: । तेषा॑म् । स॒प्ता॒नाम् । मयि॑ । रन्ति॑: । अ॒स्तु॒ ॥१०.६॥
स्वर रहित मन्त्र
इडायास्पदं घृतवत्सरीसृपं जातवेदः प्रति हव्या गृभाय। ये ग्राम्याः पशवो विश्वरूपास्तेषां सप्तानां मयि रन्तिरस्तु ॥
स्वर रहित पद पाठइडाया: । पदम् । घृतऽवत् । सरीसृपम् । जातऽवेद: । प्रति । हव्या । गृभाय । ये । ग्राम्या: । पशव: । विश्वऽरूपा: । तेषाम् । सप्तानाम् । मयि । रन्ति: । अस्तु ॥१०.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 10; मन्त्र » 6
मन्त्र विषय - পুষ্টিবর্ধনায় প্রকৃতিবর্ণনম্
भाषार्थ -
(জাতবেদঃ) হে উৎপন্ন পদার্থের জ্ঞাতা পুরুষ ! (ইডায়াঃ) প্রাপ্তি যোগ্য [প্রকৃতি] এর (ঘৃতবৎ) সারযুক্ত এবং (সরীসৃপম্) অত্যন্ত উরোগামী হয়ে (পদম্ প্রতি) পদ দ্বারা (হব্যা=হব্যানি) দান-গ্ৰহণ যোগ্য বস্তু (গৃভায়) গ্রহণ করো। (যে) যে (গ্রাম্যঃ) গ্রাম নিবাসী, (বিশ্বরূপাঃ) নানারূপের (পশবঃ) ব্যক্ত এবং অব্যক্ত বাণীর জীব রয়েছে। (তেষাম্) সেই সকল (সপ্তানাম্) পরস্পর সাথে সম্বন্ধযুক্ত প্রাণীদের (রন্তিঃ) প্রীতি বা ক্রীড়া (ময়ি) আমার মধ্যে (অস্তু) হোক ॥৬॥
भावार्थ - সৃষ্টিবিদ্যায় নিপুণ পুরুষ সংসারের পদার্থ থেকে বিজ্ঞান দ্বারা উপকার গ্রহণ করে সমস্ত প্রাণীদের সুখী রেখে নিজে সুখী থাকে ॥৬॥
इस भाष्य को एडिट करें