English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 15/ मन्त्र 1
इन्द्र॑म॒हं व॒णिजं॑ चोदयामि॒ स न॒ ऐतु॑ पुरए॒ता नो॑ अस्तु। नु॒दन्नरा॑तिं परिप॒न्थिनं॑ मृ॒गं स ईशा॑नो धन॒दा अ॑स्तु॒ मह्य॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्र॑म् । अ॒हम् । व॒णिज॑म् । चो॒द॒या॒मि॒ । स: । न॒: । आ । ए॒तु॒ । पु॒र॒:ऽए॒ता । न॒: । अ॒स्तु॒ । नु॒दन् । अरा॑तिम् । प॒रि॒ऽप॒न्थिन॑म् । मृ॒गम् । स: । ई॒शा॑न: । ध॒न॒ऽदा: । अ॒स्तु॒ । मह्य॑म् ॥१५.१॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्रमहं वणिजं चोदयामि स न ऐतु पुरएता नो अस्तु। नुदन्नरातिं परिपन्थिनं मृगं स ईशानो धनदा अस्तु मह्यम् ॥
स्वर रहित पद पाठइन्द्रम् । अहम् । वणिजम् । चोदयामि । स: । न: । आ । एतु । पुर:ऽएता । न: । अस्तु । नुदन् । अरातिम् । परिऽपन्थिनम् । मृगम् । स: । ईशान: । धनऽदा: । अस्तु । मह्यम् ॥१५.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 15; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - ব্যাপারলাভোপদেশঃ
भाषार्थ -
(অহম্) আমি (ইন্দ্রম্) পরম ঐশ্বর্যবান (বণিজম্) বণিককে (চোদয়ামি) অগ্ৰগামী/প্রেরণ করি, (সঃ) তিনি (নঃ) আমাদের মধ্যে (এতু) আসবেন/আগমন করুক/আসুক এবং (নঃ) আমাদের (পুরএতা) প্রমুখ/অগ্রণী (অস্তু) হবেন/হোক। (অরাতিম্) শত্রু, (পরিপন্থিনম্) ডাকাত ও (মৃগম্) বন্য পশুকে (নুদন্) দূর/অপসারিত করে (সঃ) সেই (ঈশানঃ) সমর্থ পুরুষ (মহ্যম্) আমাকে (ধনদাঃ) ধন প্রদানকারী (অস্তু) হবেন/হোক ॥১॥
भावार्थ - মনুষ্য বানিজ্যকুশল পুরুষকে নিজেদের প্রধান/অগ্রণী করে বাণিজ্য ও মার্গের উন্নতি-ক্ষতি বুঝে বাণিজ্যে ধন প্রয়োগ করে লাভ করে॥১॥
इस भाष्य को एडिट करें