English
अथर्ववेद - काण्ड 1/ सूक्त 11/ मन्त्र 2
सूक्त - अथर्वा
देवता - पूषादयो मन्त्रोक्ताः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - नारीसुखप्रसूति सूक्त
चत॑स्रो दि॒वः प्र॒दिश॒श्चत॑स्रो॒ भूम्या॑ उ॒त। दे॒वा गर्भं॒ समै॑रय॒न्तं व्यू॑र्णुवन्तु॒ सूत॑वे ॥
स्वर सहित पद पाठचत॑स्र: । दि॒व: । प्र॒ऽदिश॑: । चत॑स्र: । भूम्या॑: । उ॒त । दे॒वा: । गर्भ॑म् । सम् । ऐ॒र॒य॒न् । तम् । वि । ऊ॒र्णु॒व॒न्तु॒ । सूत॑वे ॥
स्वर रहित मन्त्र
चतस्रो दिवः प्रदिशश्चतस्रो भूम्या उत। देवा गर्भं समैरयन्तं व्यूर्णुवन्तु सूतवे ॥
स्वर रहित पद पाठचतस्र: । दिव: । प्रऽदिश: । चतस्र: । भूम्या: । उत । देवा: । गर्भम् । सम् । ऐरयन् । तम् । वि । ऊर्णुवन्तु । सूतवे ॥
अथर्ववेद - काण्ड » 1; सूक्त » 11; मन्त्र » 2
भाषार्थ -
(চতস্রঃ দিবঃ প্রদিশঃ) চার দ্যুলোকের বিস্তৃত দিক-সমূহ আছে। (উত) এবং (চতস্রঃ ভূম্যাঃ) চার ভূমির আছে। (দেবাঃ) দেবতাগণ (গর্ভম্) গর্ভকে (সমৈরয়ন্) একসাথে মিলে প্রেরিত করেছে। (সূতবে) প্রসবের জন্য (সম্ ব্যূর্ণুবন্তু) সেই/দেবতাগণ গর্ভকে বিগতাচ্ছাদন করুক, আচ্ছাদনরহিত করুক।
टिप्पणी -
[দেবাঃ= সম্ভবতঃ ১০ মাস । যথা "দশমে মাসি সূতবে" (অথর্ব০ ৫।২৫।১০)। চতস্রঃ= যেমন দ্যুলোকের এবং ভূমির চার-চার বিস্তৃত দিশা আছে, তেমনিই প্রসূতিগৃহের চারিদিকও বিস্তৃত হওয়া উচিত, যার মধ্যে উন্মুক্ত বায়ু ও উন্মুক্ত আলোর প্রবেশ হতে থাকে।]