English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 4/ मन्त्र 3
सूक्त - अथर्वा
देवता - चन्द्रमा अथवा जङ्गिडः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दीर्घायु प्राप्ति सूक्त
अ॒यं विष्क॑न्धं सहते॒ ऽयं बा॑ध॒ते अ॒त्त्रिणः॑। अ॒यं नो॑ वि॒श्वभे॑षजो जङ्गि॒डः पा॒त्वंह॑सः ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒यम् । विऽस्क॑न्धम् । स॒ह॒ते॒ । अ॒यम् । बा॒ध॒ते॒ । अ॒त्त्रिण॑: । अ॒यम् । न॒: । वि॒श्वऽभे॑षज: । ज॒ङ्गि॒ड: । पा॒तु॒ । अंह॑स: ॥४.३॥
स्वर रहित मन्त्र
अयं विष्कन्धं सहते ऽयं बाधते अत्त्रिणः। अयं नो विश्वभेषजो जङ्गिडः पात्वंहसः ॥
स्वर रहित पद पाठअयम् । विऽस्कन्धम् । सहते । अयम् । बाधते । अत्त्रिण: । अयम् । न: । विश्वऽभेषज: । जङ्गिड: । पातु । अंहस: ॥४.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 4; मन्त्र » 3
भाषार्थ -
(অয়ম্) ইহা (বিষ্কন্ধম্) শোষণ রোগকে (সহতে) পরাজিত করে, (অয়ম্) ইহা (অত্ত্রিণঃ) ভক্ষক রোগজীবাণু [germs] এর (বাধতে) বধ করে। (অয়ম্) এই (বিশ্বভেষজঃ) সর্বৌষধরূপ (জঙ্গিডঃ) জঙ্গিড (নঃ) আমাদের (অহসঃ পাতু) পাপ থেকে সুরক্ষিত করে/করুক। [বিশ্বভেষজঃ = সহস্রবীর্যঃ (মন্ত্র ২)। অত্রিণঃ= অদ্ ভক্ষণে (অদাদিঃ) + ত্রিনিপ্রত্যয়ঃ (সায়ণ)।
टिप्पणी -
[অত্ত্রিণঃ = ত্রিপ্ (উণা০ ৪।৬৯) ত্রিণিচ, ত্রিপ্ চ (দশপাদী উণা০)।]