Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 90

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 90/ मन्त्र 1
    सूक्त - भरद्वाजः देवता - बृहस्पतिः छन्दः - त्रिष्टुप् सूक्तम् - सूक्त-९०

    यो अ॑द्रि॒भित्प्र॑थम॒जा ऋ॒तावा॒ बृह॒स्पति॑राङ्गिर॒सो ह॒विष्मा॑न्। द्वि॒बर्ह॑ज्मा प्राघर्म॒सत्पि॒ता न॒ आ रोद॑सी वृष॒भो रो॑रवीति ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    य: । अ॒द्रि॒ऽभित् । प्र॒थ॒म॒ऽजा: । ऋ॒तऽवा॑ । बृह॒स्पति: । आ॒ङ्गि॒र॒स: । ह॒विष्मा॑न् ॥ द्वि॒बर्ह॑ऽज्मा । प्रा॒घ॒र्म॒ऽसत् । पि॒ता । न॒: । आ । रोद॑सी॒ इति॑ । वृ॒ष॒भ: । रो॒र॒वी॒ति॒ ॥९०.१॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यो अद्रिभित्प्रथमजा ऋतावा बृहस्पतिराङ्गिरसो हविष्मान्। द्विबर्हज्मा प्राघर्मसत्पिता न आ रोदसी वृषभो रोरवीति ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    य: । अद्रिऽभित् । प्रथमऽजा: । ऋतऽवा । बृहस्पति: । आङ्गिरस: । हविष्मान् ॥ द्विबर्हऽज्मा । प्राघर्मऽसत् । पिता । न: । आ । रोदसी इति । वृषभ: । रोरवीति ॥९०.१॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 90; मन्त्र » 1

    भाषार्थ -
    (যঃ) যে (বৃহস্পতিঃ) মহাব্রহ্মাণ্ডপতি, (অদ্রিভিৎ) অবিদ্যার পর্বত ছিন্ন-ভিন্ন করেন, (ঋতাবা) সত্য এবং নিয়মের নিয়ন্তা, (আঙ্গিরসঃ) আমাদের অঙ্গ-অঙ্গ তথা সমগ্র শরীরের রসরূপ, (হবিষ্মান্) উপাসকদের আত্মসমর্পণরূপী হবি-সমূহ স্বীকার করেন, (দ্বিবর্হজ্মা) সাংসারিক এবং আধ্যাত্মিক উভয় দৃষ্টিতে পৃথিবীকে বর্ধিত করেন, (প্রাঘর্মসৎ) এবং প্রতপ্ত সূর্যাদিলোকে স্থিত, তিনি (নঃ পিতা) আমাদের পিতা, (প্রথমজাঃ) প্রথম প্রকট হয়ে, (রোদসী) মস্তক থেকে পা পর্যন্ত (আ রোরবীতি) অন্তর্নাদ দ্বারা গুঞ্জরিত করেন, এবং (বৃষভঃ) আনন্দরসের বর্ষণ করেন।

    - [রোদসী=আধ্যাত্মিক দৃষ্টিতে, দ্যুলোক এবং ভূলোক হল, মস্তক এবং পা। যথা—“শীর্ষ্ণো দ্যৌঃ সমবর্তত, পদ্ভ্যাং ভূমিঃ” (যজুঃ০ ৩১.১৩)। প্রাঘর্মসৎ=প্র+আ+ঘর্ম (ধৃ দীপ্তৌ)+সৎ। দ্বিবর্হজ্মা=দ্বি (দো)+বর্হ (বৃদ্ধৌ)+জ্মা (পৃথিবী)।]

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top