English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 13/ मन्त्र 1
सूक्त - भृगुः
देवता - वरुणः, सिन्धुः, आपः
छन्दः - निचृदनुष्टुप्
सूक्तम् - आपो देवता सूक्त
यद॒दः सं॑प्रय॒तीरहा॒वन॑दता ह॒ते। तस्मा॒दा न॒द्यो॒ नाम॑ स्थ॒ ता वो॒ नामा॑नि सिन्धवः ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । अ॒द: । स॒म्ऽप्र॒य॒ती॒: । अहौ॑ । अन॑दत । ह॒ते । तस्मा॑त् । आ । न॒द्य᳡: । नाम॑ । स्थ॒ । ता । व॒: । नामा॑नि । सि॒न्ध॒व॒: ॥१३.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यददः संप्रयतीरहावनदता हते। तस्मादा नद्यो नाम स्थ ता वो नामानि सिन्धवः ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । अद: । सम्ऽप्रयती: । अहौ । अनदत । हते । तस्मात् । आ । नद्य: । नाम । स्थ । ता । व: । नामानि । सिन्धव: ॥१३.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 13; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(অহৌ) মেঘের (হতে) হননের পর (যৎ) যা (অদঃ) সেই প্রদেশে (সং প্রয়তীঃ) মিলেমিশে/একসাথে প্রয়াণকারী/প্রস্থানকারী/গমনশীল "আপঃ" (অনদত) নাদ করেছে, (তস্মাৎ) সেই কারণে (আ) আভিমুখ্য রূপে (নদ্যঃ নাম স্থ) নদী নামবিশিষ্ট তুমি হও, (বঃ) [হে আপঃ !] তোমাদের (তা= তানি নামানি) সেই নাম, (সিন্ধবঃ) অর্থাৎ সিন্ধু।
टिप्पणी -
[অহৌ= মেঘে, "অহিবত্তু খলু মন্ত্রবর্ণা ব্রাহ্মণবাদাশ্চ" (নিরুক্ত ২।৫।১৬), এবং "অহিঃ অয়নাৎ এতি অন্তরিক্ষে" (নিরুক্ত ২।৫।১৭)। মন্ত্রে দুটি নামের ব্যাখা দেওয়া হয়েছে, নদ্যঃ এর ব্যাখা নদন দ্বারা এবং সিন্ধবঃ এর ব্যাখা স্যন্দন দ্বারা।]