English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 16/ मन्त्र 4
सूक्त - अथर्वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - भुरिक्पङ्क्तिः
सूक्तम् - कल्याणार्थप्रार्थना
उ॒तेदानीं॒ भग॑वन्तः स्यामो॒त प्र॑पि॒त्व उ॒त मध्ये॒ अह्ना॑म्। उ॒तोदि॑तौ मघव॒न्त्सूर्य॑स्य व॒यं दे॒वानां॑ सुम॒तौ स्या॑म ॥
स्वर सहित पद पाठउ॒त । इ॒दानी॑म् । भग॑ऽवन्त: । स्या॒म॒ । उ॒त । प्र॒ऽपि॒त्वे । उ॒त । मध्ये॑ । अह्ना॑म् । उ॒त । उत्ऽइ॑तौ । म॒घ॒ऽव॒न् । सूर्य॑स्य । व॒यम् । दे॒वाना॑म् । सु॒ऽम॒तौ । स्या॒म॒ ॥१६.४॥
स्वर रहित मन्त्र
उतेदानीं भगवन्तः स्यामोत प्रपित्व उत मध्ये अह्नाम्। उतोदितौ मघवन्त्सूर्यस्य वयं देवानां सुमतौ स्याम ॥
स्वर रहित पद पाठउत । इदानीम् । भगऽवन्त: । स्याम । उत । प्रऽपित्वे । उत । मध्ये । अह्नाम् । उत । उत्ऽइतौ । मघऽवन् । सूर्यस्य । वयम् । देवानाम् । सुऽमतौ । स्याम ॥१६.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 16; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(উত) এবং (ইদানীম্) এই কালে (ভগবন্তঃ) ভগসম্পন্ন (স্যাম) আমরা হই, (উত) এবং (প্রপিত্বে) [সূর্যের] পশ্চিমে প্রপতনকালে/অস্তকালে, (উত) এবং (অহ্নাম্ মধ্যে) দিনের মধ্যকালে, (উত) এবং (সূর্যস্য উদিতৌ) সূর্যের উদয়কালে (মঘবন্) হে ধনশালী/ধনবান পরমেশ্বর ! (বয়ম্) আমরা যেন (দেবানাম্) দেবতাদের (সুমতৌ স্যাম) সুমতিতে হই, থাকি।
टिप्पणी -
[দেবানাম্ =দেবো দানাদ্ বা (নিরুক্ত ৭।৪।১৫)। ইদানীম্= এখন অর্থাৎ যখনই কোনো প্রত্যাশী চাওয়ার জন্য/প্রত্যাশা করার জন্য চলে আসে। মন্ত্রে "মঘবন্" পদ দ্বারা ভগ-এর ধনবান স্বরূপের কথন হয়েছে। দেবগণের সুমতি হল দান করার, আমরা দানীরাও এই সুমতিতে যেন থাকি, এমন প্রার্থনা বা ইচ্ছা প্রকট করা হয়েছে।]