English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 20/ मन्त्र 5
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - अग्निः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - रयिसंवर्धन सूक्त
त्वं नो॑ अग्ने अ॒ग्निभि॒र्ब्रह्म॑ य॒ज्ञं व॑र्धय। त्वं नो॑ देव॒ दात॑वे र॒यिं दाना॑य चोदय ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । न॒: । अ॒ग्ने॒ । अ॒ग्निऽभि॑: । ब्रह्म॑ । य॒ज्ञम् । च॒ । व॒र्ध॒य॒ । त्वम् । न॒: । दे॒व॒ । दात॑वे । र॒यिम् । दाना॑य । चो॒द॒य॒ ॥२०.५॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वं नो अग्ने अग्निभिर्ब्रह्म यज्ञं वर्धय। त्वं नो देव दातवे रयिं दानाय चोदय ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । न: । अग्ने । अग्निऽभि: । ब्रह्म । यज्ञम् । च । वर्धय । त्वम् । न: । देव । दातवे । रयिम् । दानाय । चोदय ॥२०.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 20; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(অগ্নি) হে অগ্নি নামযুক্ত, বা অগ্নির সদৃশ দীপ্যমান পরমেশ্বর! (ত্বম্) তুমি (অগ্নিভিঃ) গার্হপত্য, আহবনীয়, দক্ষিণাগ্নি আদি অগ্নির দ্বারা (নঃ ব্রহ্ম) আমাদের অন্নকে (চ) এবং (যজ্ঞম্) যজ্ঞকে (বর্ধয়) বর্ধিত/সমৃদ্ধ করো। (দেব) হে পরমেশ্বরদেব ! (ত্বম্) তুমি (নঃ) আমাদের (দাতবে) দাতার জন্য (রয়িম্ চোদয়) ধন প্রেরিত করো, (দানায়) যাতে সে দান করে।
टिप्पणी -
[ব্রহ্ম= ব্রহ্ম অন্ননাম (নিঘং০ ২।৭)। অগ্নিতে আহুতির দ্বারা বর্ষা এবং তা-দ্বারা অন্ন উৎপাদন হয়। দাতবে= "দাতু" পদের চতুর্থ্যেক-বচন দাতা= দাতা কর্তরি১ তু-প্রত্যয়। "তু" প্রত্যয় ঔণাদিক (১।৭২-৭৫)। সায়ণ পাঠ হল, দানবে; দত্তবতে।] [১. দাতবে তুমুন্নর্থ মানলে দাতবে এবং দানায়-তে পুনরুক্তি দোষ হয়।]