English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 5/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - सोमः, पर्णमणिः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - राजा ओर राजकृत सूक्त
आयम॑गन्पर्णम॒णिर्ब॒ली बले॑न प्रमृ॒णन्त्स॒पत्ना॑न्। ओजो॑ दे॒वानां॒ पय॒ ओष॑धीनां॒ वर्च॑सा मा जिन्व॒त्वप्र॑यावन् ॥
स्वर सहित पद पाठआ । अ॒यम् । अ॒ग॒न् । प॒र्ण॒ऽम॒णि: । ब॒ली । बले॑न । प्र॒ऽमृ॒णन् । स॒ऽपत्ना॑न् । ओज॑: । दे॒वाना॑म् । पय॑: । ओष॑धीनाम् । वर्च॑सा । मा॒ । जि॒न्व॒तु॒ । अप्र॑ऽयावन् ॥५.१॥
स्वर रहित मन्त्र
आयमगन्पर्णमणिर्बली बलेन प्रमृणन्त्सपत्नान्। ओजो देवानां पय ओषधीनां वर्चसा मा जिन्वत्वप्रयावन् ॥
स्वर रहित पद पाठआ । अयम् । अगन् । पर्णऽमणि: । बली । बलेन । प्रऽमृणन् । सऽपत्नान् । ओज: । देवानाम् । पय: । ओषधीनाम् । वर्चसा । मा । जिन्वतु । अप्रऽयावन् ॥५.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 5; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(অয়ম্) এই (পর্ণমণিঃ) মণিরূপ পর্ণ অর্থাৎ পালক (আ অগন্) এসেছে, (বলী) বলবান্ তিনি (বলেন) বল দ্বারা (সপত্নান্) শত্রুদের (প্রমৃণন্) বিধ্বংস করে। (দেবানাম্ ওজঃ) ইনি দেবতাদের তেজ রূপ, (ওষধীনাং পয়ঃ) ঔষধির সারের সদৃশ, (অপ্রয়াবন্১) না ত্যাগ করে গমনকারী (মা) আমাকে (বর্চসা) দীপ্তির সাথে (জিন্বৎ) প্রীণিত করে/করুক, তৃপ্ত করে/করুক।
टिप्पणी -
(পর্ণমণি= পর্ণ হলো পালনকর্তা, মণি অর্থাৎ রত্নরূপ, সেনাপতি১। পর্ণ=পৄ পালনপূরণয়োঃ (জুহোত্যাদিঃ)। ইনি বলী/বলশালী এবং শত্রুদের ধ্বংস করে, অতঃ ক্ষত্রিয়। দেবানাম্=বিজিগীষূণাম্ ("দিবু ক্রীডাবিজিগীষা....") (দিবাদিঃ)। ওষধীনাম্ সারঃ=ঔষধি-সমূহের রসের সদৃশ রাষ্ট্রশরীরের রসরূপ। জিন্বতু=জিবি প্রীণনার্থঃ (ভ্বাদিঃ)।] [১. অপ্রয়াবন্=অ+প্র+যা বনিপ্=মাং বিহায় অনপগন্তা।]