अथर्ववेद - काण्ड {"suktas":143,"mantras":958,"kand_no":20}/ सूक्त 69/ मन्त्र 2
ऋषिः - ब्रह्मा
देवता - आपः
छन्दः - साम्न्येकावसानानुष्टुप्
सूक्तम् - आपः सूक्त
0
उ॑पजी॒वा स्थोप॑ जीव्यासं॒ सर्व॒मायु॑र्जीव्यासम् ॥
स्वर सहित पद पाठउ॒प॒ऽजी॒वाः। स्थ॒। उप॑। जी॒व्या॒सम्। सर्व॑म्। आयुः॑। जी॒व्या॒स॒म् ॥६९.२॥
स्वर रहित मन्त्र
उपजीवा स्थोप जीव्यासं सर्वमायुर्जीव्यासम् ॥
स्वर रहित पद पाठउपऽजीवाः। स्थ। उप। जीव्यासम्। सर्वम्। आयुः। जीव्यासम् ॥६९.२॥
भाष्य भाग
हिन्दी (3)
विषय
जीवन बढ़ाने के लिये उपदेश।
पदार्थ
[हे विद्वानो !] तुम (उपजीवाः) आश्रय से जीनेवाले (स्थ) हो, (उप जीव्यासम्) मैं सहारे से जीता रहूँ, (सर्वम्) सम्पूर्ण (आयुः) आयु (जीव्यासम्) मैं जीता रहूँ ॥२॥
भावार्थ
मनुष्यों को ब्रह्मचर्य आदि दशा में श्रेष्ठों का आश्रय लेकर जीवन व्यतीत करना चाहिये ॥२॥
टिप्पणी
२−(उपजीवाः) आश्रयेण जीवन्तः (उपजीव्यासम्) आश्रयेण जीवनवान् भूयासम्। अन्यत् पूर्ववत् ॥
भाषार्थ
आप (उपजीवाः) उपजीव्य अर्थात् जीवनों के आश्रय (स्थ) हैं। (उप जीव्यासम्) मैं भी अन्यों के लिए उपजीव्य अर्थात् जीवन का आश्रय बनकर जीऊँ। (सर्वम् आयुः) सम्पूर्ण आयु (जीव्यासम्) ऐसे जीऊँ। [उपजीवाः=उपजीव्याः (सायणाचार्य)।]
विषय
उपजीवन
पदार्थ
२.हे [आप:] आप्तजनो! आप उपजीवाः स्थ-प्रभु के सान्निध्य में जीवन बितानेवाले हो। (उपजीव्यासम्) = मैं भी प्रभु की समीपता में जीवन बिताऊँ। (सर्वम् आयुः जीव्यासम्) = और पूर्ण जीवन प्राप्त करूँ।
इंग्लिश (4)
Subject
Apah: Dynamic Life
Meaning
Live on close to one another. Let me live my life as a boon. Let me live my life close to others for the full life.
Translation
You are subsistence; may I subsist; may I like my full term of life.
Translation
You live inter-dependent, fain would live inter-dependent my full term of life.
Translation
Oh! men of noblest character, peaceful like waters, you are capable of leading a long life. May I also live long. May I complete the full span of life. Oh! noble persons, you are capable of increasing your life. May I also do so: (1) May I live for the full span of life (2) Oh! noble souls, you lead a ! good life. (3) May I also do so. May I live for the full span of life. (4) Oh! noble souls, you are able to instill life into others. May I live long. May I complete the full span of life.
संस्कृत (1)
सूचना
कृपया अस्य मन्त्रस्यार्थम् आर्य(हिन्दी)भाष्ये पश्यत।
टिप्पणीः
२−(उपजीवाः) आश्रयेण जीवन्तः (उपजीव्यासम्) आश्रयेण जीवनवान् भूयासम्। अन्यत् पूर्ववत् ॥
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
Misc Websites, Smt. Premlata Agarwal & Sri Ashish Joshi
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
Sri Amit Upadhyay
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
Sri Dharampal Arya
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal