English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 30/ मन्त्र 1
सूक्त - प्रजापतिः
देवता - मनः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - कामिनीमनोऽभिमुखीकरण सूक्त
यथे॒दं भूम्या॒ अधि॒ तृणं॒ वातो॑ मथा॒यति॑। ए॒वा म॑थ्नामि ते॒ मनो॒ यथा॒ मां का॒मिन्यसो॒ यथा॒ मन्नाप॑गा॒ असः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठयथा॑ । इ॒दम् । भूम्या॑: । अधि॑ । तृण॑म् । वात॑: । म॒था॒यति॑ । ए॒व । म॒थ्ना॒मि॒ । ते॒ । मन॑: । यथा॑ । माम् । का॒मिनी॑ । अस॑: । यथा॑ । मत् । न । अप॑ऽगा: । अस॑: ॥३०.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यथेदं भूम्या अधि तृणं वातो मथायति। एवा मथ्नामि ते मनो यथा मां कामिन्यसो यथा मन्नापगा असः ॥
स्वर रहित पद पाठयथा । इदम् । भूम्या: । अधि । तृणम् । वात: । मथायति । एव । मथ्नामि । ते । मन: । यथा । माम् । कामिनी । अस: । यथा । मत् । न । अपऽगा: । अस: ॥३०.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 30; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - গৃহস্থাশ্রমপ্রবেশায়োপদেশঃ
भाषार्थ -
(যথা) যেমন (বাতঃ) বায়ু (ভূম্যাঃ) ভূমির (অধি) ঊপর (ইদম্) এই (তৃণম্) তৃণকে (মথায়তি) আলোড়িত/আন্দোলিত করে। (এব) তেমনই (তে) তোমার (মনঃ) মনকে (মথ্নামি) আমি আলোড়িত/আন্দোলিত করি, (যথা) যাতে তুমি (মাম্ কামিনী) আমার কামনাকারী (অসঃ) হও এবং (যথা) যাতে তুমি (মৎ) আমার থেকে (অপগাঃ) অপগত/অপসৃত (ন) না (অসঃ) হও॥১॥
भावार्थ - বিদ্যাসমাপ্তিতে ব্রহ্মচারী নিজের অনুরূপ গুণবতী কন্যা খুঁজে এবং কন্যাও নিজের সদৃশ বর নির্বাচন করুক। এইভাবে বিবাহ হলে বিয়োগ না হয়ে নিজেদের মধ্যে প্রেম বৃদ্ধি পায় এবং আনন্দ প্রাপ্ত হয় ॥১॥ (ভূম্যাঃ) পদের স্থানে সায়ণভাষ্যে (ভূম্যাম্) আছে। এই মন্ত্রের অন্তিম ভাগ (যথামাং–মন্নাপগা অসঃ) অ০ ১।৩৪।৫ ও ৬।৮।১–৩। এ আছে॥
इस भाष्य को एडिट करें