अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 37/ मन्त्र 1
यस्ति॒ग्मशृ॑ङ्गो वृष॒भो न भी॒म एकः॑ कृ॒ष्टीश्च्या॒वय॑ति॒ प्र विश्वाः॑। यः शश्व॑तो॒ अदा॑शुषो॒ गय॑स्य प्रय॒न्तासि॒ सुष्वि॑तराय॒ वेदः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठय: । ति॒ग्मऽशृ॑ङ्ग: । वृ॒ष॒भ: । न । भी॒म: । एक॑: । कृ॒ष्टी: । च्य॒वय॑ति । प्र । विश्वा॑: ॥ य: । शश्व॑त: । अदा॑शुष: । गय॑स्य । प्र॒ऽय॒न्ता । अ॒सि॒ । सुस्वि॑ऽतराय । वेद॑: ॥३७.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यस्तिग्मशृङ्गो वृषभो न भीम एकः कृष्टीश्च्यावयति प्र विश्वाः। यः शश्वतो अदाशुषो गयस्य प्रयन्तासि सुष्वितराय वेदः ॥
स्वर रहित पद पाठय: । तिग्मऽशृङ्ग: । वृषभ: । न । भीम: । एक: । कृष्टी: । च्यवयति । प्र । विश्वा: ॥ य: । शश्वत: । अदाशुष: । गयस्य । प्रऽयन्ता । असि । सुस्विऽतराय । वेद: ॥३७.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 37; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাধর্মোপদেশঃ
भाषार्थ -
(একঃ) একাকী [তিনিই] (বিশ্বা) সকল (কৃষ্টীঃ) মনুষ্য প্রজাদের (প্র) উত্তমরূপে (চ্যাবয়তি) পরিচালনা করেন, (যঃ) যিনি (তিগ্মশৃঙ্গঃ ন)তিক্ষ্ম কিরণযুক্ত সূর্যের ন্যায় (ভীমঃ) ভয়ঙ্কর ও (বৃষভঃ) বর্ষণকারী। এবং (যঃ) যিনি (শশ্বতঃ) নিরন্তর (অদাশুষঃ) অদানীর (গয়স্য) ঘরের (বেদঃ) ধন (সুষ্বিতরায়) অধিক ঐশ্বর্যযুক্ত ব্যবহারের জন্য (প্রয়ন্তা) দানকারী (অসি) হন ॥১॥
भावार्थ - যেমন সূর্য নিজের তাপ দ্বারা জল শোষণ করে বর্ষণ করে উপকার করে, তেমনই রাজা কুদানী বা কৃপণের থেকে ধন নিয়ে বিদ্যাদি শুভকর্মে প্রয়োগ করুক। এই সূক্ত ঋগ্বেদে আছে-৭।১৯।১-১১।
इस भाष्य को एडिट करें