Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 86

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 86/ मन्त्र 1
    सूक्त - विश्वामित्रः देवता - इन्द्रः छन्दः - त्रिष्टुप् सूक्तम् - सूक्त-८६

    ब्रह्म॑णा ते ब्रह्म॒युजा॑ युनज्मि॒ हरी॒ सखा॑या सध॒माद॑ आ॒शू। स्थि॒रं रथं॑ सु॒खमि॑न्द्राधि॒तिष्ठ॑न्प्रजा॒नन्वि॒द्वाँ उप॑ याहि॒ सोम॑म् ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    ब्रह्म॑णा । ते॒ । ब्र॒ह्म॒ऽयुजा॑ । यु॒न॒ज्मि॒ । हरी॒ इति॑ । सखा॑या । स॒ध॒ऽमादे॑ । आ॒शू इति॑ ॥ स्थि॒रम् । रथ॑म् । सु॒ऽखम् । इ॒न्द्र॒ । अ॒धि॒ऽतिष्ठ॑न् । प्र॒ऽजा॒नन् । वि॒द्वान् । उप॑ । या॒हि॒ । सोम॑म् ॥८६.१॥


    स्वर रहित मन्त्र

    ब्रह्मणा ते ब्रह्मयुजा युनज्मि हरी सखाया सधमाद आशू। स्थिरं रथं सुखमिन्द्राधितिष्ठन्प्रजानन्विद्वाँ उप याहि सोमम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    ब्रह्मणा । ते । ब्रह्मऽयुजा । युनज्मि । हरी इति । सखाया । सधऽमादे । आशू इति ॥ स्थिरम् । रथम् । सुऽखम् । इन्द्र । अधिऽतिष्ठन् । प्रऽजानन् । विद्वान् । उप । याहि । सोमम् ॥८६.१॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 86; मन्त्र » 1

    भाषार्थ -
    (ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [পরম ঐশ্বর্যবান্ মনুষ্য] (তে) তোমার জন্য (ব্রহ্মণা) অন্নের সহিত (ব্রহ্ময়ুজা) ধন সংগ্রহকারী, (আশূ) শীঘ্র গমনকারী, (হরী) জল ও অগ্নিকে (সখায়া) দুই মিত্রের সমতুল্য (সধমাদে) সমতল স্থানে (যুনজ্মি) আমি সংযুক্ত করেছি, (স্থিরম্) দৃঢ়, (সুখম্) সুখ প্রদানকারী [ইন্দ্রিয় সমূহের জন্য হিতকারী] (রথম্) রথে (অধিতিষ্ঠন্) আরোহন পূর্বক (প্রজানন্) বড় চতুর (বিদ্বান্) বিদ্বান্ তুমি (সোমম্) ঐশ্বর্য (উপ যাহি) প্রাপ্ত হও ॥১॥

    भावार्थ - মনুষ্যগণের উচিত, জল, অগ্নি আদি পদার্থ-সমূহ দ্বারা রথ অর্থাৎ যান-বিমানের মাধ্যমে দেশ-দেশান্তরে গমন করে বিদ্যা ও ধর্মের মাধ্যমে ঐশ্বর্য বৃদ্ধি করা ॥১॥ এই মন্ত্র ঋগ্বেদেও আছে -৩।৩৫।৪ এবং এর অর্থ মহর্ষি দয়ানন্দের ভাষ্যের আধারে করা হয়েছে। নিরুক্ত ৩।১৩। এ- (সুখ) শব্দের অর্থ [ইন্দ্রিয় সমূহের জন্য উত্তম হিতকারী] ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top