English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 89/ मन्त्र 1
अस्ते॑व॒ सु प्र॑त॒रं लाय॒मस्य॒न्भूष॑न्निव॒ प्र भ॑रा॒ स्तोम॑मस्मै। वा॒चा वि॑प्रास्तरत॒ वाच॑म॒र्यो नि रा॑मय जरितः॒ सोम॒ इन्द्र॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठअस्ता॑ऽइव । सु । प्र॒ऽत॒रम् । लाय॑म् । अस्य॑न् । भूष॑न्ऽइव । प्र । भ॒र॒ । स्तोम॑म् ॥ अ॒स्मै॒ । वा॒चा । वि॒प्रा॒: । त॒र॒त॒ । वाच॑म् । अ॒र्य: । नि । र॒म॒य॒ । ज॒रि॒त॒रिति॑ । सोमे॑ । इन्द्र॑म् ॥८९.१॥
स्वर रहित मन्त्र
अस्तेव सु प्रतरं लायमस्यन्भूषन्निव प्र भरा स्तोममस्मै। वाचा विप्रास्तरत वाचमर्यो नि रामय जरितः सोम इन्द्रम् ॥
स्वर रहित पद पाठअस्ताऽइव । सु । प्रऽतरम् । लायम् । अस्यन् । भूषन्ऽइव । प्र । भर । स्तोमम् ॥ अस्मै । वाचा । विप्रा: । तरत । वाचम् । अर्य: । नि । रमय । जरितरिति । सोमे । इन्द्रम् ॥८९.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 89; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - মনুষ্যকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(জরিতঃ) হে স্তোতা বিদ্বান্ ! (প্রতরম্) অধিক উত্তম (লায়ম্) হৃদয় বিদারক তীরকে (সু) সুষ্ঠু প্রকারে (অস্যন্) ক্ষেপণকারী (অস্তা ইব) ধনুর্ধারীর ন্যায় তুমি (অস্মৈ) এই [বীর] এর জন্য (স্তোমম্) স্তুতি (ভূষম্ ইব) অলঙ্কৃত করার সদৃশ (প্র ভর) অগ্রে অর্পণ করো এবং (ইন্দ্রম্) ইন্দ্রকে [মহাপ্রতাপী মনুষ্যকে] (সোমে) তত্ত্বরসে (নি) নিরন্তর (রময়) আনন্দ প্রদান করো, (বিপ্রাঃ) হে বুদ্ধিমানগণ ! (বাচা) [স্বীয় সত্য] বাণী দ্বারা (অর্যঃ) শত্রুর (বাচম্) [অসত্য] বাণীকে (তরত) তোমরা দমন করো ॥১॥
भावार्थ - যেভাবে উত্তম ধনুর্ধারী প্রেমপূর্বক কার্যসিদ্ধির জন্য নিজ উৎকৃষ্ট বাণকে নিক্ষেপ করে, তেমনই বিদ্বানগণ পৃথক-পৃথক্ হয়ে তথা সকলে মিলে প্রীতিপূর্বক প্রতাপী বীরের উত্তম গুণসমূহ জ্ঞাত হয়ে তত্ত্বের দিকে প্রবৃত্ত হোক/করুক এবং মিথ্যাবাদী শত্রুদের পরাজিত/দমন করে আনন্দ ভোগ করে/করুক ॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদে বিদ্যমান -১০।৪২।১-১১ ॥
इस भाष्य को एडिट करें