English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 25/ मन्त्र 2
सूक्त - भृगुः
देवता - मित्रावरुणौ, कामबाणः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - कामबाण सूक्त
आ॒धीप॑र्णां॒ काम॑शल्या॒मिषुं॑ संक॒ल्पकु॑ल्मलाम्। तां सुसं॑नतां कृ॒त्वा कामो॑ विध्यतु त्वा हृ॒दि ॥
स्वर सहित पद पाठआ॒धीऽप॑र्णाम् । काम॑ऽशल्याम् । इषु॑म् । सं॒क॒ल्पऽकु॑ल्मलाम् । ताम् । सुऽसं॑नताम् । कृ॒त्वा । काम॑: । वि॒ध्य॒तु॒ । त्वा॒ । हृ॒दि ॥२५.२॥
स्वर रहित मन्त्र
आधीपर्णां कामशल्यामिषुं संकल्पकुल्मलाम्। तां सुसंनतां कृत्वा कामो विध्यतु त्वा हृदि ॥
स्वर रहित पद पाठआधीऽपर्णाम् । कामऽशल्याम् । इषुम् । संकल्पऽकुल्मलाम् । ताम् । सुऽसंनताम् । कृत्वा । काम: । विध्यतु । त्वा । हृदि ॥२५.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 25; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - অবিদ্যানাশেন বিদ্যালাভোপদেশঃ
भाषार्थ -
(আধীপর্ণাম্) অধিষ্ঠান বা প্রতিষ্ঠার পর্ণ/ডানাযুক্ত, (কামশল্যাম্) বীর্য [তপোবল] এর ধারযুক্ত (সংকল্পকুল্মলাম্) সংকল্পের দণ্ড ছিদ্রযুক্ত (তাম্) সেই [প্রসিদ্ধ, বুদ্ধি রূপী] (ইষুম্) তীরকে (সুসংনতাম্) সঠিক-সঠিক লক্ষ্যে সোজা (কৃত্বা) করে (কামঃ) সুন্দর মনোরথ (ত্বা) তোমার [অবিদ্যা] এর (হৃদি) হৃদয়ে (বিধ্যতু) বিদ্ধ করুক ॥২॥
भावार्थ - ব্রহ্মচারী, যোগী বুদ্ধি বল দ্বারা অবিদ্যা দূর করে প্রতিষ্ঠাবান্ বলবান্, ও সত্যসংকল্পী হয় ॥২॥ মুণ্ডকোপনিষদ্ এর বচন- প্রণবো ধনুঃ শরো হ্যাত্মা ব্রহ্ম তল্লক্ষ্যমুচ্যতে। অপ্রমত্তেন বেদ্ধব্যং শরবত্তন্ময়ো ভবৈৎ ॥ মুণ্ড০ উ০ ২।২।৪ ॥ (প্রণবঃ) ও৩ম্ (ধনুঃ) ধনুক (আত্মা হি) আত্মাই (শরঃ) তীর, এবং (ব্রহ্ম) ব্রহ্ম (তল্লক্ষ্যম্) তার লক্ষ্য (উচ্যতে) বলা হয়, (অপ্রমত্তেন) অপ্রমত্ত, অতি সাবধান মনুষ্য (বেদ্ধব্যম্) অনুপ্রবিষ্ট হোক, এবং (শরবৎ) তীরের সমান (তন্ময়ঃ) তার মধ্যে লয় (ভবেৎ) হয়ে যাক ॥
इस भाष्य को एडिट करें