English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 9/ मन्त्र 3
सूक्त - भृग्वङ्गिराः
देवता - वनस्पतिः, यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दीर्घायु प्राप्ति सूक्त
अधी॑ती॒रध्य॑गाद॒यमधि॑ जीवपु॒रा अ॑गन्। श॒तं ह्य॑स्य भि॒षजः॑ स॒हस्र॑मु॒त वी॒रुधः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठअधि॑ऽइती: । अधि॑ । अ॒गा॒त् । अ॒यम् । अधि॑ । जी॒व॒ऽपु॒रा: । अ॒ग॒त् । श॒तम् । हि । अ॒स्य॒ । भि॒षज॑: । स॒हस्र॑म् । उ॒त । वी॒रुध॑: ॥९.३॥
स्वर रहित मन्त्र
अधीतीरध्यगादयमधि जीवपुरा अगन्। शतं ह्यस्य भिषजः सहस्रमुत वीरुधः ॥
स्वर रहित पद पाठअधिऽइती: । अधि । अगात् । अयम् । अधि । जीवऽपुरा: । अगत् । शतम् । हि । अस्य । भिषज: । सहस्रम् । उत । वीरुध: ॥९.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 9; मन्त्र » 3
पदार्थ -
(অয়ম্) এই পুরুষই (অধীতীঃ) অধ্যয়ন যোগ শাস্ত্রের (অধি+অগাত্) অধ্যয়ন করিয়াছে এবং (জীবপুরাঃ) প্রাণীর সমস্ত বা নগরকে (অধি+অগন্) জানিয়া লইয়াছে। (হি) কেননা (অস্য) এই [পুরুষের] (শতম্) শত [অনেকই] (ভিষজ) বৈদ্য (উত) এবং (সহস্রম্) সহস্র [অনেকই] (বীরুধঃ) ঔষধি আছে।
भावार्थ - এই পুরুষই অধ্যয়ন যোগ শাস্ত্রের অধ্যয়ন করিয়াছে এবং শ্রীশীর সমস্ত বা নগরকে জানিয়শিইয়াছে। কেননা এই [পুরুষের] শত [অনেকই] বৈদ্য এবং সহস্র [অনেকই] ঔষধি আছে।।
মনুষ্য বেদাদি শাস্ত্রের অধ্যয়ন, মনুষ্যের মধ্যে নিবাস বিদ্বানের সৎসঙ্গ এবং পদার্থের গুণের উপলব্ধি করাতে সংসারে উন্নতি করেন।।
मन्त्र (बांग्ला) - অধীতীরধ্যগাদয়মধি জীবপুরা অগন্ ৷শতং হাস্য ভিষজঃ সহস্রমুত বীরুধঃ।।
ऋषि | देवता | छन्द - ভৃগ্বঙ্গিরাঃ। বনষ্পতিঃ। অনুষ্টুপ্
इस भाष्य को एडिट करें