English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 36/ मन्त्र 7
सूक्त - पतिवेदनः
देवता - हिरण्यम्, भगः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - पतिवेदन सूक्त
इ॒दं हिर॑ण्यं॒ गुल्गु॑ल्व॒यमौ॒क्षो अ॑थो॒ भगः॑। ए॒ते पति॑भ्य॒स्त्वाम॑दुः प्रतिका॒माय॒ वेत्त॑वे ॥
स्वर सहित पद पाठइ॒दम् । हिर॑ण्यम् । गुल्गु॑लु । अ॒यम् । औ॒क्ष: । अथो॒ इति॑ । भग॑: । ए॒ते । पति॑भ्य: । त्वाम् । अ॒दु॒: । प्र॒ति॒ऽका॒माय॑ । वेत्त॑वे ॥३६.७॥
स्वर रहित मन्त्र
इदं हिरण्यं गुल्गुल्वयमौक्षो अथो भगः। एते पतिभ्यस्त्वामदुः प्रतिकामाय वेत्तवे ॥
स्वर रहित पद पाठइदम् । हिरण्यम् । गुल्गुलु । अयम् । औक्ष: । अथो इति । भग: । एते । पतिभ्य: । त्वाम् । अदु: । प्रतिऽकामाय । वेत्तवे ॥३६.७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 36; मन्त्र » 7
भाषार्थ -
(ইদম্) এই (হিরণ্যম্) হিরণ্যময় অলঙ্কার, (গুল্গুলু) গুগ্গুল, (অয়ম্, ঔক্ষঃ) এই [সেচনসমর্থ যুবক] বলদের চর্মবিশেষ, (অথো ভগঃ) এবং অন্যান্য দেয় ঐশ্বর্য্য, (এতে) এই সম্পর্কিতরা (ত্বম্) তোমাকে (অদুঃ) দিয়েছে/প্রদান করেছে, (প্রতিকামায়) প্রত্যেক সম্পর্কিতদের অভীষ্ট বরের জন্য, (বেত্তবে) তাঁকে নিবেদিত করার জন্য, প্রদান করার জন্য।
टिप्पणी -
[বিবাহে সম্পর্কিতরা/আত্মীয়রা, কন্যাকে উপহার দেয়, যা সে পতিকে নিবেদিত করে দেয়, দিয়ে দেয়। গুল্গুলু অর্থাৎ গুগ্গুল হল সুগন্ধিত পদার্থ, এর ধূপে গৃহশুদ্ধি হয়, রোগ জীবাণু ধ্বংস হয়। ঔক্ষঃ= ইহা বলদের চর্ম, যার ওপর আরোহণ করে পত্নী প্রসব-কর্ম করে (অথর্ব০ ১৪।২।২১-২৪), এই চর্ম লাল বলদের হয় (চর্মণি রোহিতে, অথর্ব০ ১৪।২।২৩); রোহিত= লোহিত অর্থাৎ লাল।]