English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 7/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - भैषज्यम्, आयुः, वनस्पतिः
छन्दः - भुरिगनुष्टुप्
सूक्तम् - शापमोचन सूक्त
अ॒घद्वि॑ष्टा दे॒वजा॑ता वी॒रुच्छ॑पथ॒योप॑नी। आपो॒ मल॑मिव॒ प्राणै॑क्षी॒त्सर्वा॒न्मच्छ॒पथाँ॒ अधि॑ ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒घऽद्वि॑ष्टा । दे॒वऽजा॑ता । वी॒रुत् । श॒प॒थ॒ऽयोप॑नी । आप॑: । मल॑म्ऽइव । प्र । अ॒नै॒क्षी॒त् । सर्वा॑न् । मत् । श॒पथा॑न् । अधि॑ ॥७.१॥
स्वर रहित मन्त्र
अघद्विष्टा देवजाता वीरुच्छपथयोपनी। आपो मलमिव प्राणैक्षीत्सर्वान्मच्छपथाँ अधि ॥
स्वर रहित पद पाठअघऽद्विष्टा । देवऽजाता । वीरुत् । शपथऽयोपनी । आप: । मलम्ऽइव । प्र । अनैक्षीत् । सर्वान् । मत् । शपथान् । अधि ॥७.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 7; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(অঘদ্বিষ্টা) পাপের প্রতি দ্বেষ অর্থাৎ অপ্রীতিকারী, (দেবজাতা) দিব্য ব্যক্তিদের মধ্যে প্রকটিত, (শপথযোপনী) শপথ থেকে বিচ্ছিন্নকারী (বীরূৎ) ঔষধিরূপী পরমেশ্বর-মাতা, (সর্বান্ শপথান্) সমস্ত প্রকারের শপথ (মৎ অধি) আমার থেকে (প্রাণৈক্ষীত্) প্রক্ষালিত করেন, ধৌত করেন, (ইব) যেভাবে (মল) মলকে (আপঃ) জল প্রক্ষালিত করে, ধুয়ে দেয়।
टिप्पणी -
[দ্বিষ্টা =দ্বিজ অপ্রীতৌ, কর্তরি ক্তঃ (সায়ণ)। যোপনী=যুপ বিমোহনে, বিমোহন=নিবারণ (সায়ণ)। প্রাণৈক্ষীৎ = প্র + ণিজির্ শৌচপোষণয়োঃ, ছান্দসে লুঙি (সায়ণ)। বীরুৎ= পরমেশ্বর মাতা ঔষধিরূপা। যথা "ভেষজমসি ভেষজম্" (যজু:০ ৩।৫৯)।]