English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 9/ मन्त्र 1
सूक्त - भृग्वङ्गिराः
देवता - वनस्पतिः, यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - विराट्प्रस्तारपङ्क्तिः
सूक्तम् - दीर्घायु प्राप्ति सूक्त
दश॑वृक्ष मु॒ञ्चेमं रक्ष॑सो॒ ग्राह्या॒ अधि॒ यैनं॑ ज॒ग्राह॒ पर्व॑सु। अथो॑ एनं वनस्पते जी॒वानां॑ लो॒कमुन्न॑य ॥
स्वर सहित पद पाठदश॑ऽवृक्ष । मु॒ञ्च । इ॒मम् । रक्ष॑स: । ग्राह्या॑: । अधि॑ । या । ए॒न॒म्। ज॒ग्राह॑ । पर्व॑ऽसु । अथो॒ इति॑ । ए॒न॒म् । व॒न॒स्प॒ते॒ । जी॒वाना॑म् । लो॒कम् । उत् । न॒य॒ ॥९.१॥
स्वर रहित मन्त्र
दशवृक्ष मुञ्चेमं रक्षसो ग्राह्या अधि यैनं जग्राह पर्वसु। अथो एनं वनस्पते जीवानां लोकमुन्नय ॥
स्वर रहित पद पाठदशऽवृक्ष । मुञ्च । इमम् । रक्षस: । ग्राह्या: । अधि । या । एनम्। जग्राह । पर्वऽसु । अथो इति । एनम् । वनस्पते । जीवानाम् । लोकम् । उत् । नय ॥९.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 9; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(দশবৃক্ষ) হে দশ বৃক্ষ ! অথবা দশটি বৃক্ষের মিশ্রণ থেকে নির্মিত ঔষধ ! (ইমম্) একে [এই রুগ্নকে] (রক্ষসঃ গ্রাহ্যাঃ অধি) রাক্ষস রূপ রোগের বন্ধন থেকে (মুঞ্চ) মুক্ত করো, (যা) যে বন্ধন (এনম্) একে [এই রোগীকে] (পর্বসু) জোড়ায়/পর্বে-পর্বে (জগ্রাহ) বন্ধন/আবদ্ধ করেছে। (অথো) এবং (বনস্পতে) হে বনস্পতি ! বা বনস্পতি দ্বারা নির্মিত ! (এনম্) একে (জীবানাম্ লোকম্) জীবিত লোকেদের প্রতি (উন্নয়) উত্থিত করো।