अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 9/ मन्त्र 5
सूक्त - भृग्वङ्गिराः
देवता - वनस्पतिः, यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दीर्घायु प्राप्ति सूक्त
यश्च॒कार॒ स निष्क॑र॒त्स ए॒व सुभि॑षक्तमः। स ए॒व तुभ्यं॑ भेष॒जानि॑ कृ॒णव॑द्भि॒षजा॒ शुचिः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठय: । च॒कार॑ । स: । नि: । क॒र॒त् । स: । ए॒व । सुभि॑षक्ऽतम: । स: । ए॒व । तुभ्य॑म् । भे॒ष॒जानि॑ । कृ॒णव॑त् । भि॒षजा॑ । शुचि॑: ॥९.५॥
स्वर रहित मन्त्र
यश्चकार स निष्करत्स एव सुभिषक्तमः। स एव तुभ्यं भेषजानि कृणवद्भिषजा शुचिः ॥
स्वर रहित पद पाठय: । चकार । स: । नि: । करत् । स: । एव । सुभिषक्ऽतम: । स: । एव । तुभ्यम् । भेषजानि । कृणवत् । भिषजा । शुचि: ॥९.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 9; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
হে রুগ্ন! (যঃ চকার) যিনি তোমাকে উৎপন্ন/সৃষ্টি করেছেন (স নিষ্করৎ) তিনি তোমার রোগের নিরাময় করবেন, (স এব) তিনিই (সুভিষক্তমঃ) সর্বশ্রেষ্ঠ মহা চিকিৎসক। (স এব) তিনিই (ভিষজা) নিজ ভিষক্ রূপ দ্বারা (তুভ্যম্) তোমার জন্য (ভেষজানি) ভেষজ ঔষধ (কৃণবৎ) প্রস্তুত করেন। (শুচিঃ) যিনি বৈদ্য রূপ পবিত্র, [অর্থাৎ পরমেশ্বরের যে পবিত্র রূপ রয়েছে তা তোমাকে পবিত্র করে/করুক, রোগমুক্ত করে/করুক।]
टिप्पणी -
[পরমেশ্বর ভেষজ, যথা "ভেষজমসি ভেষজং গবেঽশ্বায় পুরুষায় শেষজম্। সুখং মেষায় মেষ্যৈ"। (যজুঃ০ ৩।৫৯), অর্থাৎ পরমেশ্বর ভিষক্ এবং ভেষজ। উনার ইচ্ছামাত্র সর্ব রোগ-নিবৃত্তি হয়ে যায়।]