English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 123/ मन्त्र 2
तन्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्याभि॒चक्षे॒ सूर्यो॑ रू॒पं कृ॑णुते॒ द्योरु॒पस्थे॑। अ॑न॒न्तम॒न्यद्रुश॑दस्य॒ प्राजः॑ कृ॒ष्णम॒न्यद्ध॒रितः॒ सं भ॑रन्ति ॥
स्वर सहित पद पाठतत् । मि॒त्रस्य॑ । वरु॑णस्य । अ॒भि॒ऽचक्षे॑ । सूर्य॑: । रू॒पम् । कृ॒णु॒ते॒ । द्यौ: । उ॒पऽस्थे॑ ॥ अ॒न॒न्तम् । अ॒न्यत् । रुश॑त् । अ॒स्य॒ । पाज॑: । कृ॒ष्णम् । अ॒न्यत् । ह॒रित॑: । सम् । भ॒र॒न्ति॒ ॥१२३॥
स्वर रहित मन्त्र
तन्मित्रस्य वरुणस्याभिचक्षे सूर्यो रूपं कृणुते द्योरुपस्थे। अनन्तमन्यद्रुशदस्य प्राजः कृष्णमन्यद्धरितः सं भरन्ति ॥
स्वर रहित पद पाठतत् । मित्रस्य । वरुणस्य । अभिऽचक्षे । सूर्य: । रूपम् । कृणुते । द्यौ: । उपऽस्थे ॥ अनन्तम् । अन्यत् । रुशत् । अस्य । पाज: । कृष्णम् । अन्यत् । हरित: । सम् । भरन्ति ॥१२३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 123; मन्त्र » 2
भाषार्थ -
(সূর্যঃ) সূর্য (দ্যোঃ) দ্যুলোকের (উপস্থে) উপস্থে/কোলে স্থিত হয়ে, (রূপম্) নিজ রূপ (কৃণুতে) প্রকট করে। এই সূর্য (মিত্রস্য) দিন এবং (বরুণস্য) রাত্রির (তৎ রূপম্) সেই-সেই রূপ (অভিচক্ষে) দর্শা /প্রদর্শিত/প্রত্যক্ষ করায়। (অস্য) এই সূর্যের (পাজঃ) বল (অনন্তম্) অনন্ত/অসীম। (রুশৎ) দীপ্যমান দিন (অন্যৎ) ভিন্ন, এবং (কৃষ্ণম্) কালো রাত্রি (অন্যৎ) ভিন্ন। এই উভয়কেই (হরিতঃ) সূর্যরশ্মি, (সম্ভরন্তি) প্রকট করে, নিজ উপস্থিতি তথা অনুপস্থিতি দ্বারা।
- [অভিচক্ষে=চক্ষিঙ্ দর্শনেঽপি। সম্ভরন্তি=সূর্য-রশ্মি নিজ উপস্থিতি দ্বারা দিনকে পরিপুষ্ট (সম্+ভৃ) করে, এবং এই রশ্মি যখন সংহৃত (সম্+হৃ) হয়ে যায়, তখন রাত্রি প্রকট করে।]
इस भाष्य को एडिट करें