Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 136

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 136/ मन्त्र 3
    सूक्त - देवता - प्रजापतिः छन्दः - आर्ष्यनुष्टुप् सूक्तम् - कुन्ताप सूक्त

    यद॑ल्पिका॒स्वल्पिका॒ कर्क॑न्धू॒केव॒ पद्य॑ते। वा॑सन्ति॒कमि॑व॒ तेज॑नं॒ यन्त्य॒वाता॑य॒ वित्प॑ति ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यत् । अल्पि॑का॒सु । अ॑ल्पिका॒ । कर्क॑ऽधू॒के । अव॒ऽसद्यते ॥ वास॑न्ति॒कम्ऽइ॑व॒ । तेज॑न॒म् । यन्ति॒ । अ॒वाता॑य॒ । वित्प॑ति ॥१३६.३॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यदल्पिकास्वल्पिका कर्कन्धूकेव पद्यते। वासन्तिकमिव तेजनं यन्त्यवाताय वित्पति ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यत् । अल्पिकासु । अल्पिका । कर्कऽधूके । अवऽसद्यते ॥ वासन्तिकम्ऽइव । तेजनम् । यन्ति । अवाताय । वित्पति ॥१३६.३॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 136; मन्त्र » 3

    भाषार्थ -
    কুমারী (যদ্) হোক (অল্পিকা) বিবাহিত স্ত্রী থেকে অল্প আয়ু, অর্থাৎ প্রায় বিবাহ-যোগ্য আয়ু হয়েছে, বা (স্বল্পিকা) আরও অল্প আয়ু—(কর্কন্ধূকা=কর্কন্ধূকানি) সে পক্ব মিষ্টি কর্কন্ধু [jujube] ফলের সদৃশ মধুর স্বভাবযুক্ত হয়েও—ধর্ষণের চেষ্টা হলে (অব ষদ্যতে) দুঃখপ্রাপ্ত হয়, (বিৎপতি) মানো প্রাপ্ত-পতিকা স্ত্রীর সদৃশ সেই সময়, (বাসন্তিকম্) বসন্তকালের (তেজনম্ ইব) প্রখর সূর্যের সদৃশ তেজ ধারণ করে। এবং তখন ধর্ষক পুরুষ (অবাতায় যন্তি) নিষ্প্রাণ হওয়ার দিকে পদবিক্ষেপ করে।

    - [কর্কন্ধূক=বদরীফল (উণাদি কোষ ১.৯৩) বৈদিক যন্ত্রালয়, অজমের। বিৎপতি=“অবপদ্যতে” ক্রিয়া কা বিশেষণ; বিদ্লৃ লাভে+পতি। অবাতায়=অথবা রাজনিয়মানুসারে সে বায়ুরহিত কারাগারে যায়।]

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top