व्याखान -

हे जीवांनो जो परमात्मा या सर्व जगाला निर्माण करणारा विश्वकर्मा आहे, त्याला तुम्ही जाणत नाही म्हणून (नीहारेण) तुम्ही अविद्येने, मिथ्यावादाने नास्तिकतेची बडबड करीत आहात. यामुळे तुम्हीच दुःखी व्हाल. तुम्हाला सुख मिळणार नाही. (असुतृपः) तुम्ही केवळ स्वार्थी बनून प्राणपोषणातच प्रवृत्त होत आहात. (उक्थशासश्चरन्ति) केवळ विषयोपभोगासाठी अवैदिक कर्म करीत आहात. ज्याने हे सर्व जग निर्माण केले त्या सर्वशक्तिमान न्यायी परब्रह्माच्या विरुद्ध जगात बागत आहात. म्हणून तुम्ही त्याला जाणत नाही. [प्रश्न] ब्रह्म व जीवात्मे हे दोन्ही एक आहेत किंवा नाही? [उत्तर] “अन्यत् युष्माकमन्तरं बभूव” ब्रह्म व जीवाचे ऐक्य वेदाद्वारे किंवा युक्तिद्वारेही कधीच सिद्ध होऊ शकत नाही. कारण जीव व ब्रह्म यात सनातन भेद आहे. जीव अविद्या इत्यादी दोषांनी युक्त आहे व ब्रह्म हे अविद्या दोषांनी मुक्त आहे. यावरून खात्री होते की जीव व ब्रह्म हे एक नाहीत, नव्हतेव एक होणार नाहीत. त्यांचा व्याप्यव्यापक, आधाराधेय, सेव्यसेवक इत्यादी संबंध आहे. यावरून जीव ब ब्रह्म यांचे ऐक्य मानने सयुक्तिक नाही.॥४४॥

इस भाष्य को एडिट करें