English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 126/ मन्त्र 2
सूक्त - वृषाकपिरिन्द्राणी च
देवता - इन्द्रः
छन्दः - पङ्क्तिः
सूक्तम् - सूक्त-१२६
परा॒ हीन्द्र॒ धाव॑सि वृ॒षाक॑पे॒रति॒ व्यथिः॑। नो अह॒ प्र वि॑न्दस्य॒न्यत्र॒ सोम॑पीतये॒ विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥
स्वर सहित पद पाठपरा॑ । हि। इ॒न्द्र॒ । धाव॑सि । वृ॒षाक॑पे: । अति॑ । व्यथि॑: ॥ नो इति॑ । अह॑ । प्र । वि॒न्द॒सि॒ । अ॒न्यत्र॑ । सोम॑ऽपीतये । विश्व॑स्मात् । इन्द्र॑: । उत्ऽत॑र: ॥१२६.२॥
स्वर रहित मन्त्र
परा हीन्द्र धावसि वृषाकपेरति व्यथिः। नो अह प्र विन्दस्यन्यत्र सोमपीतये विश्वस्मादिन्द्र उत्तरः ॥
स्वर रहित पद पाठपरा । हि। इन्द्र । धावसि । वृषाकपे: । अति । व्यथि: ॥ नो इति । अह । प्र । विन्दसि । अन्यत्र । सोमऽपीतये । विश्वस्मात् । इन्द्र: । उत्ऽतर: ॥१२६.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 126; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - গৃহস্থকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র! [পরম্ ঐশ্বর্যবান্ মনুষ্য] তুমি (হি) ই (বৃষাকপেঃ) বৃষাকপি [বলবান প্রচেষ্টাকারী জীবাত্মা] থেকে (অতি) অত্যন্ত (ব্যথিঃ) ব্যাকুল হয়ে (পরা) দূরে (ধাবসি) ধাবিত হও। (অন্যত্র) [নিজের আত্মা থেকে] অন্য [প্রাণীতে] (সোমপীতয়ে) সোম [তত্ত্ব রস] প্রাপ্তির জন্য (নো অহ) কখনো না (প্র বিন্দসি) তোমাকে পাওয়া যায়, (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম্ ঐশ্বর্যবান মনুষ্য] (বিশ্বস্মাৎ) সব [প্রাণীমাত্র] থেকে (উত্তরঃ) শ্রেষ্ঠ ॥২॥
भावार्थ - যে মনুষ্য আত্মজ্ঞান ব্যতিরেকে কষ্টে বিচলিত/ব্যাকুল হয়ে নিজের সামর্থ্যকে সিঞ্চন করে কাজ করে, সে নিজেই তত্ত্ব মার্গে হেঁটে/চলে সুখী হয় এবং সকলকে সুখী করে ॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें