English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 137/ मन्त्र 1
सूक्त - शिरिम्बिठिः
देवता - अलक्ष्मीनाशनम्
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त १३७
यद्ध॒ प्राची॒रज॑ग॒न्तोरो॑ मण्डूरधाणिकीः। ह॒ता इन्द्र॑स्य॒ शत्र॑वः॒ सर्वे॑ बुद्बु॒दया॑शवः ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । ह॒ । प्राची॑: । अज॑गन्त । उर॑: । म॒ण्डू॒र॒ऽधा॒णि॒की॒: ॥ ह्व॒ता: । इन्द्र॑स्य । शत्र॑व: । सर्वे॑ । बु॒द्बु॒दऽया॑शव: ॥१३७.१॥
स्वर रहित मन्त्र
यद्ध प्राचीरजगन्तोरो मण्डूरधाणिकीः। हता इन्द्रस्य शत्रवः सर्वे बुद्बुदयाशवः ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । ह । प्राची: । अजगन्त । उर: । मण्डूरऽधाणिकी: ॥ ह्वता: । इन्द्रस्य । शत्रव: । सर्वे । बुद्बुदऽयाशव: ॥१३७.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 137; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(মণ্ডূরধাণিকীঃ) হে বিভাগধারণকারী/বিভাজনকারী (উরঃ) মারণশীল সেনা! (প্রাচীঃ) সামনে এগিয়ে (যৎ হ) যখনই (অজগন্ত) তুমি চলো। [তখন] (ইন্দ্রস্য) ইন্দ্রের [মহান ঐশ্বর্যবান রাজার] (সর্বে) সমস্ত (শত্রবঃ) শত্রু (বুদ্বুদয়াশবঃ) বুদবুদের মতো চলমান এবং বিস্তৃত হয়ে (হতাঃ) হত হয় ॥১॥
भावार्थ - রাজা ব্যূহরচনা দ্বারা একাধিক খন্ডে বিভক্ত করে সুশিক্ষিত সেনার দ্বারা শত্রুদের বুদবুদের মতো নির্বল করে নাশ করুক ॥১॥ এই মন্ত্র ঋগ্বেদে আছে-১০।১।৪ ॥
इस भाष्य को एडिट करें