English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 13/ मन्त्र 6
सूक्त - भृगुः
देवता - वरुणः, सिन्धुः, आपः
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
सूक्तम् - आपो देवता सूक्त
आदित्प॑श्याम्यु॒त वा॑ शृणो॒म्या मा॒ घोषो॑ गच्छति॒ वाङ्मा॑साम्। मन्ये॑ भेजा॒नो अ॒मृत॑स्य॒ तर्हि॒ हिर॑ण्यवर्णा॒ अतृ॑पं य॒दा वः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठआत् । इत् । प॒श्या॒मि॒ । उ॒त । वा॒ । शृ॒णो॒मि॒ । आ । मा॒ । घोष॑: । ग॒च्छ॒ति॒ । वाक् । मा॒ । आ॒सा॒म् । मन्ये॑ । भे॒जा॒न: । अ॒मृत॑स्य । तर्हि॑ । हिर॑ण्यऽवर्णा: ।अतृ॑पन् । य॒दा । व॒: ॥१३.६॥
स्वर रहित मन्त्र
आदित्पश्याम्युत वा शृणोम्या मा घोषो गच्छति वाङ्मासाम्। मन्ये भेजानो अमृतस्य तर्हि हिरण्यवर्णा अतृपं यदा वः ॥
स्वर रहित पद पाठआत् । इत् । पश्यामि । उत । वा । शृणोमि । आ । मा । घोष: । गच्छति । वाक् । मा । आसाम् । मन्ये । भेजान: । अमृतस्य । तर्हि । हिरण्यऽवर्णा: ।अतृपन् । यदा । व: ॥१३.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 13; मन्त्र » 6
मन्त्र विषय - অপাং গুণা উপদিশ্যন্তেঃ
भाषार्थ -
(আৎ) তখন (ইৎ) ই (পশ্যামি) আমি দেখি, (উত) এবং (বা) অথবা (শৃণোমি) আমি শুনি/শ্রবণ করি, (আসাম্) এর [জলের রসের] (ঘোষঃ) ধ্বনি (মা) আমার কাছে (আ গচ্ছতি) আসে এবং (বাক্) বাক্শক্তি (মা) আমার কাছে [আসে]। (হিরণ্যবর্ণাঃ) হে কমনীয় পদার্থ বা সুবর্ণ বিস্তারকারী [জল]। (তর্হি) তখনই (অমৃতস্য) অমৃতের (ভেজানঃ) ভোজনকারী/সেবনকারী আমি (মন্যে) নিজেকে মানবো/মান্য করবো, (যদা) যখন (বঃ) তোমাদের (অতৃপম্) তৃপ্তি আমি প্রাপ্ত হব॥৬॥
भावार्थ - জলের যথাবৎ প্রয়োগে প্রাণীদের মধ্যে দর্শনশক্তি ও শ্রবণশক্তি এবং ‘ঘোষ’ ধ্বন্যাত্মক শব্দ ও ‘বাক্’ বর্ণাত্মক শব্দ বলার শক্তি হয় এবং তখনই সে ইষ্ট সুবর্ণাদি ধন-সম্পদের প্রাপ্তির মাধ্যমে ক্ষুধা, তৃষ্ণার মতো মৃত্যুদুঃখ ত্যাগ করে অমৃত অর্থাৎ আনন্দ ভোগ করে॥৬॥
इस भाष्य को एडिट करें