English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 31/ मन्त्र 5
उ॒त स्म॒ सद्म॑ हर्य॒तस्य॑ प॒स्त्योरत्यो॒ न वाजं॒ हरि॑वाँ अचिक्रदत्। म॒ही चि॒द्धि धि॒षणाह॑र्य॒दोज॑सा बृ॒हद्वयो॑ दधिषे हर्य॒तश्चि॒दा ॥
स्वर सहित पद पाठउ॒त । स्म॒ । सद्म॑ । ह॒र्य । त॒स्य॑ । प॒स्त्यो॑: । न । वाज॑म् । हरि॑ऽवान् । अ॒चि॒क्र॒दत् ॥ म॒ही । चि॒त् । हि । धि॒ष्णा॑ । अह॑र्यत् । ओज॑सा । बृ॒हत् । वय॑: । द॒धि॒षे॒ । ह॒र्य॒त: । चि॒त् । आ ॥३१.५॥
स्वर रहित मन्त्र
उत स्म सद्म हर्यतस्य पस्त्योरत्यो न वाजं हरिवाँ अचिक्रदत्। मही चिद्धि धिषणाहर्यदोजसा बृहद्वयो दधिषे हर्यतश्चिदा ॥
स्वर रहित पद पाठउत । स्म । सद्म । हर्य । तस्य । पस्त्यो: । न । वाजम् । हरिऽवान् । अचिक्रदत् ॥ मही । चित् । हि । धिष्णा । अहर्यत् । ओजसा । बृहत् । वय: । दधिषे । हर्यत: । चित् । आ ॥३१.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 31; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(উত) সকল (পস্ত্যঃ) গৃহবাসী (ন) যেমন (সদ্ম) নিজের নিবাসগৃহের (অচিক্রদৎ) বার-বার প্রশংসা করে, তেমনই (হরিবান্) হরির ভক্ত উপাসক (অত্যঃ) অশ্বের সদৃশ সক্রিয় হয়ে (হর্যতস্য) কাম্য পরমেশ্বরের (বাজম্) শক্তির (অচিক্রদৎ) বার-বার কথন করে। তখন (ধিষণা) উপাসকের বাণী (ওজসা) ওজস্বিনী/তেজস্বিনী হয়ে (অহঃ) দিন প্রতিদিন (মহী চিৎ হি) পূজনীয়া হতে থাকে। (যদ্) যদ্যপি হে উপাসক! তুমি (হর্যতঃ) কাম্য-পরমেশ্বরের (বৃহদ্ বয়ঃ) মহান্ আনন্দরসরূপী অন্নকে (চিদা) জ্ঞান দ্বারা (দধিষে) নিজের মধ্যে ধারণ করে নাও।
- [হর্যতঃ=হর্য+শতৃ। পস্ত্যঃ=পস্ত্যম্ (=গৃহ, নিঘং ৩.৪)। পস্ত্যঃ, অশাদ্যিচ্=গৃহস্বামী।]
इस भाष्य को एडिट करें