English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 19/ मन्त्र 2
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - विश्वेदेवाः, चन्द्रमाः, इन्द्रः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - अजरक्षत्र
सम॒हमे॒षां रा॒ष्ट्रं स्या॑मि॒ समोजो॑ वी॒र्यं बल॑म्। वृ॒श्चामि॒ शत्रू॑णां बा॒हून॒नेन॑ ह॒विषा॒हम् ॥
स्वर सहित पद पाठसम् । अ॒हम् । ए॒षाम् । रा॒ष्ट्रम् । स्या॒मि॒ । सम् । ओज॑: । वी॒र्य᳡म् । बल॑म् । वृ॒श्चामि॑ । शत्रू॑णाम् । बा॒हून् । अ॒नेन॑ । ह॒विषा॑ । अ॒हम् ॥१९.२॥
स्वर रहित मन्त्र
समहमेषां राष्ट्रं स्यामि समोजो वीर्यं बलम्। वृश्चामि शत्रूणां बाहूननेन हविषाहम् ॥
स्वर रहित पद पाठसम् । अहम् । एषाम् । राष्ट्रम् । स्यामि । सम् । ओज: । वीर्यम् । बलम् । वृश्चामि । शत्रूणाम् । बाहून् । अनेन । हविषा । अहम् ॥१९.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 19; मन्त्र » 2
भाषार्थ -
(এষাম্) এঁদের (রাষ্ট্রম্) রাষ্ট্রকে (অহম্) আমি পুরোহিত (সং স্যামি=সং শ্যামি) সম্যক্-তীক্ষ্ণ করি, প্রভাবশালী করি, (ওজঃ, বীর্যম্, বলম্) তেজ, বীরত্ব, শারীরিক বলকে (সম্, স্যামি) আমি তীক্ষ্ণ করি। (অনেন হবিষা) সংগ্রাম যজ্ঞে বা রাষ্ট্রযজ্ঞে প্রদত্ত এই হবি দ্বারা (অহম্) আমি পুরোহিত (মন্ত্র ১) (শত্রূণাম্) শত্রুদের (বাহূন্) বাহুদ্বয়কে (বৃশ্চিক) ছিন্ন করি। (এবাম্) এঁদের অর্থাৎ শত্রু সৈনিকদের।
टिप्पणी -
[হবিঃ এর দুটি অভিপ্রায় আছে, (১) "কর" রূপে স্বেচ্ছাপূর্বক ধনপ্রদান, (২) যুদ্ধে যোদ্ধাদের শরীরের হবিঃ।]