English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 19/ मन्त्र 6
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - विश्वेदेवाः, चन्द्रमाः, इन्द्रः
छन्दः - त्र्यवसाना षट्पदा त्रिष्टुप्ककुम्मतीगर्भातिजगती
सूक्तम् - अजरक्षत्र
उद्ध॑र्षन्तां मघव॒न्वाजि॑ना॒न्युद्वी॒राणां॒ जय॑तामेतु॒ घोषः॑। पृथ॒ग्घोषा॑ उलु॒लयः॑ केतु॒मन्त॒ उदी॑रताम्। दे॒वा इन्द्र॑ज्येष्ठा म॒रुतो॑ यन्तु॒ सेन॑या ॥
स्वर सहित पद पाठउत् । ह॒र्ष॒न्ता॒म् । म॒घ॒ऽव॒न् । वाजि॑नानि । उत् । वी॒राणा॑म् । जय॑ताम् । ए॒तु॒ । घोष॑: ।पृथ॑क् ।घोषा॑: । उ॒लु॒लय॑: । के॒तु॒ऽमन्त॑: । उत् । ई॒र॒ता॒म् । दे॒वा: । इन्द्र॑ऽज्येष्ठा: । म॒रुत॑: । य॒न्तु॒ । सेन॑या ॥१९.६॥
स्वर रहित मन्त्र
उद्धर्षन्तां मघवन्वाजिनान्युद्वीराणां जयतामेतु घोषः। पृथग्घोषा उलुलयः केतुमन्त उदीरताम्। देवा इन्द्रज्येष्ठा मरुतो यन्तु सेनया ॥
स्वर रहित पद पाठउत् । हर्षन्ताम् । मघऽवन् । वाजिनानि । उत् । वीराणाम् । जयताम् । एतु । घोष: ।पृथक् ।घोषा: । उलुलय: । केतुऽमन्त: । उत् । ईरताम् । देवा: । इन्द्रऽज्येष्ठा: । मरुत: । यन्तु । सेनया ॥१९.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 19; मन्त्र » 6
भाषार्थ -
(মঘবন্) হে ধনবান্ সম্রাট্ ! (বাজিনানি) হস্তি, অশ্ব, রথাদি বল (উদ্ধর্ষন্তাম্) উৎকৃষ্ট হর্ষযুক্ত হোক, (জয়তাম্ বীরাণাম্) জয় প্রাপ্ত করে বীর সৈনিকদের (ঘোষঃ) বিজয় নাদ (উদ্ এতু) ওপরে উঠুক/উদ্ঘোষিত/উত্থিত হোক। (কেতুমন্তঃ) পতাকাযুক্ত, (উলুলয়ঃ) উরু অর্থাৎ মহোচ্চ (ঘোষাঃ) বিজয়নাদ (পৃথক্) পৃথক-পৃথক্ সৈনিক বর্গের থেকে/দ্বারা (উদীরতাম্) উদ্গত হোক, ওপরে উঠুক। (ইন্দ্রজ্যেষ্ঠাঃ) সর্বজ্যৈষ্ঠ-সম্রাট-সহিত, (দেবাঃ) রাষ্ট্রের দিব্য অধিকারী, এবং (মরুতঃ) শত্রুদের নিধনকারী সেনাধিকারী, (সেনয়া) সেনার সাথে (যন্তু) চলুক।
टिप्पणी -
[উলুলয়ঃ= উরুলয়ঃ, উঁচু ঘোষকেও ক্ষীণকারী মহানাদী ঘোষ, বিজয়নাদ। বাজিনানি= বাজঃ বলনাম (নিঘং০ ২।৯); =হস্তী , অশ্ব, রথাদি (সায়ণ)। ইন্দ্রঃ=ইন্দ্রশ্চ সম্রাট (যজু০ ৮।৩৭)। মরুতঃ =মারয়তীতি বা স মরুৎ মনুষ্যজাতি (উ০ ১।৯৪; দয়ানন্দ)।]