Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 56

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 56/ मन्त्र 1
    सूक्त - गोतमः देवता - इन्द्रः छन्दः - पङ्क्तिः सूक्तम् - सूक्त-५६

    इन्द्रो॒ मदा॑य वावृधे॒ शव॑से वृत्र॒हा नृभिः॑। तमिन्म॒हत्स्वा॒जिषू॒तेमर्भे॑ हवामहे॒ स वाजे॑षु॒ प्र नो॑ऽविषत् ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्र॑: । मदा॑य । व॒वृ॒धे॒ । शव॑से । वृ॒त्र॒हा । नृऽभि॑: ॥ तम् । इत् । म॒हत्ऽसु॑ । आ॒जिषु॑ । उ॒त । ई॒म् । अर्भे॑ । ह॒वा॒म॒हे॒ । स: । वाजे॑षु । प्र । न॒: । अ॒वि॒ष॒त् ॥५६.१॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्रो मदाय वावृधे शवसे वृत्रहा नृभिः। तमिन्महत्स्वाजिषूतेमर्भे हवामहे स वाजेषु प्र नोऽविषत् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्र: । मदाय । ववृधे । शवसे । वृत्रहा । नृऽभि: ॥ तम् । इत् । महत्ऽसु । आजिषु । उत । ईम् । अर्भे । हवामहे । स: । वाजेषु । प्र । न: । अविषत् ॥५६.१॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 56; मन्त्र » 1

    भाषार्थ -
    (বৃত্রহা) প্রতিরোধকারী শত্রুদের বিনাশকারী (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যযুক্ত সভাপতি] (মদায়) আনন্দ এবং (শবসে) বলের জন্য (নৃভিঃ) নর [নেতৃত্বদানকারীদের] সহিত (বাবৃধে) প্রবৃদ্ধ হয়েছেন। (তম্ ঈম্) সেই প্রাপ্তিযোগ্যকে (ইৎ)(মহৎসু) বৃহৎ (আজিষু) সংগ্রামে (উত) এবং (অর্ভে) ক্ষুদ্র [সংগ্রামে] (হবামহে) আমরা আহ্বান করি, (সঃ) তিনি (বাজেষু) সংগ্রামে (নঃ) আমাদের (প্র) উত্তমরূপে (অবিষৎ) রক্ষা করেন/করবেন ॥১॥

    भावार्थ - যে মনুষ্য, প্রজাদের হিতের জন্য, পরাক্রমপূর্বক শত্রুদের নাশ করেন, সেই হিতৈষী ব্যক্তিকে সেনাপতি নির্বাচন করা উচিত ॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদে আছে-১।৮১।১-৩, ৭-৯। তৃচ ১ কিছু ভেদপূর্বক সামবেদে আছে-উ০ ৩।২। তৃচ ১৪।, মন্ত্র ১, পূ০ ৫।৩।৩ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top