English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 36/ मन्त्र 4
तन्नो॒ वि वो॑चो॒ यदि॑ ते पु॒रा चि॑ज्जरि॒तार॑ आन॒शुः सु॒म्नमि॑न्द्र। कस्ते॑ भा॒गः किं वयो॑ दुध्र खिद्वः॒ पुरु॑हूत पुरूवसोऽसुर॒घ्नः ॥
स्वर सहित पद पाठतत् । न॒: । वि । वो॒च॒: । यदि॑ । ते॒ । पु॒रा । चि॒त् । ज॒रि॒तार॑: । आ॒न॒शु: । सु॒म्नम् । इ॒न्द्र॒ ॥ क: । ते॒ । भा॒ग: । किम् । वय॑:। दु॒ध्र॒ । खि॒द्व: । पुरु॑ऽहूत । पु॒रु॒व॒सो॒ इति॑ पुरुऽवसो । अ॒सु॒र॒ऽघ्न: ॥३६.४॥
स्वर रहित मन्त्र
तन्नो वि वोचो यदि ते पुरा चिज्जरितार आनशुः सुम्नमिन्द्र। कस्ते भागः किं वयो दुध्र खिद्वः पुरुहूत पुरूवसोऽसुरघ्नः ॥
स्वर रहित पद पाठतत् । न: । वि । वोच: । यदि । ते । पुरा । चित् । जरितार: । आनशु: । सुम्नम् । इन्द्र ॥ क: । ते । भाग: । किम् । वय:। दुध्र । खिद्व: । पुरुऽहूत । पुरुवसो इति पुरुऽवसो । असुरऽघ्न: ॥३६.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 36; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(ইন্দ্রঃ) হে পরমেশ্বর! (তে) আপনার (জরিতারঃ) স্তোতা (যদি) যদি (পুরা) পুরাকাল থেকে, অনাদিকাল থেকে (সুম্নম্) সুখ (আনশুঃ) প্রাপ্ত হচ্ছে, (তৎ) তবে সেই সুখের সম্বন্ধে/বিষয়ে (নঃ) আমাদেরও (বিবোচঃ) বিশেষরূপে কথন করুন। (দুধ্র) হে দুর্ধর! (খিদ্বঃ) হে দীন-দয়াল! (পুরুহূত) হে অনেকের দ্বারা আহূত/আমন্ত্রিত! (পুরূবসো) হে মহাধনী! (অসুরঘ্নঃ) আপনি আসুরিক-প্রবৃত্তি-সমূহ হননকারী; বলুন (কঃ তে ভাগঃ) কোন ধন আপনার ভাগ?, (কিং বয়ঃ) এবং আপনার অন্ন কী?।
- [খিদ্বঃ খিন্নঃ=খিদ্ দৈন্যে+ক্ত, যথা পক্বঃ। ভাগ= আপনার ভাগ হল, “ভক্তের আত্মসমর্পণ”। বয়ঃ=অন্নম্ (নিঘং০ ২.৭), আপনার অন্ন হল “ভক্তিরস”। অসুরধ্নঃ=অথবা অসুরঘ্নঃ তে; অসুর ঘাতিনঃ তে।]
इस भाष्य को एडिट करें