अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 87/ मन्त्र 1
अध्व॑र्यवोऽरु॒णं दु॒ग्धमं॒शुं जु॒होत॑न वृष॒भाय॑ क्षिती॒नाम्। गौ॒राद्वेदी॑याँ अव॒पान॒मिन्द्रो॑ वि॒श्वाहेद्या॑ति सु॒तसो॑ममि॒च्छन् ॥
स्वर सहित पद पाठअध्व॑र्यव: । अ॒रु॒णम् । दु॒ग्धम् । अं॒शुम् । जु॒होत॑न । वृ॒ष॒भाय॑ । क्षि॒ती॒नाम् ॥ गौ॒रात् । वेदी॑यान् । अ॒वऽपान॑म् । इन्द्र॑: । वि॒श्वाहा॑ । इत् । या॒ति॒ । सु॒तऽसो॑मम् । इ॒च्छन् ॥८७.१॥
स्वर रहित मन्त्र
अध्वर्यवोऽरुणं दुग्धमंशुं जुहोतन वृषभाय क्षितीनाम्। गौराद्वेदीयाँ अवपानमिन्द्रो विश्वाहेद्याति सुतसोममिच्छन् ॥
स्वर रहित पद पाठअध्वर्यव: । अरुणम् । दुग्धम् । अंशुम् । जुहोतन । वृषभाय । क्षितीनाम् ॥ गौरात् । वेदीयान् । अवऽपानम् । इन्द्र: । विश्वाहा । इत् । याति । सुतऽसोमम् । इच्छन् ॥८७.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 87; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(অধ্বর্যবঃ) অহিংসাময় উপাসনা-যজ্ঞের হে ঋত্বিকগণ! (অরুণম্) লাল অর্থাৎ রাজসিক কর্ম, এবং (দুগ্ধম্) দুগ্ধের সমান শুভ্র সাত্ত্বিক কর্ম, তথা (অংশুম্) অর্থাৎ প্রকাশময় বিবেকজজ্ঞানকে, (ক্ষিতীনাম্) মনুষ্যদের প্রতি (বৃষভায়) সুখ বর্ষণকারী পরমেশ্বরের প্রতি, (জুহোতন) আহুতিরূপে সমর্পিত করো। (ইন্দ্রঃ) পরমেশ্বর (গৌরাৎ) সাত্ত্বিক ব্যক্তি দ্বারা (অবপানম্) তাঁর হৃদয়ে অবতরণ করে ভক্তিরস পান (বেদীয়ান্) প্রাপ্ত করে। পরমেশ্বর (সুতসোমম্) নিষ্পন্ন ভক্তিরস (ইচ্ছন্) কামনা করে (বিশ্বা অহা ইৎ) সর্বদা (যাতি) উপাসককে প্রাপ্ত হন।